Thủ tướng Anh Rishi Sunak và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula Von der Leyen tại buổi họp báo chiều 27/2.

Thoả thuận mới với tên gọi “Khuôn khổ Windsor” được Thủ tướng Anh Rishi Sunak và Chủ tịch Uỷ ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen chính thức giới thiệu trong buổi họp báo chung vừa qua tại thủ đô London.

Thỏa thuận mới này sẽ mở đường cho Vương quốc Anh thiết lập mối quan hệ kinh tế thân cận hơn với EU sau một thời gian nước Anh chịu nhiều khó khăn do tác động của Brexit. Điểm đáng chú ý nhất trong nội dung của thoả thuận mới là việc gỡ bỏ được các bất đồng lớn nhất giữa các bên trong Nghị định thư trước đây về Bắc Ireland, liên quan đến việc kiểm soát hải quan đối với hàng hoá từ các vùng lãnh thổ khác của Vương quốc Anh chuyển đến Bắc Ireland.

Nghị định thư cũng cho phép Bắc Ireland tiếp tục ở trong thị trường khổng lồ của Châu Âu để họ có thể giao dịch hàng hóa tự do qua biên giới đất liền với Cộng hòa Ireland, một quốc gia thành viên EU. Theo thoả thuận mới, một “Làn Xanh” sẽ được thiết lập dành riêng cho hàng hoá từ Vương quốc Anh được tự do vận chuyển đến Bắc Ireland mà không chịu sự kiểm soát từ hải quan EU, trong khi “Làn Đỏ” sẽ dành cho các hàng hoá nhập vào thị trường EU.

Các chuyên gia thương mại cho rằng thỏa thuận mới có khả năng sẽ chấm dứt nguy cơ chiến tranh thương mại giữa Anh và EU và tăng cường thiện chí giữa hai bên, góp phần khôi phục niềm tin kinh doanh của các doanh nghiệp tại châu Âu. Nó cũng mở đường cho sự hợp tác lớn hơn trong các lĩnh vực khác, có thể mở ra những khoản đầu tư rất cần thiết vào Vương quốc Anh.

Ông David Henig, chuyên gia thuộc Trung tâm Kinh tế Chính trị Quốc tế Châu Âu cho biết: “Tôi nghĩ đây là một thời điểm quan trọng. Mặc dù thỏa thuận mới có thể chưa mang lại tác động ngay lập tức đối với thương mại hai bên, nhưng nó đánh dấu “một giai đoạn mới” trong mối quan hệ.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Von der Leyen cũng cho biết rằng, thỏa thuận này sẽ mang lại “các giải pháp lâu dài và hiệu quả” cho người dân và doanh nghiệp của Bắc Ireland. Bên cạnh đó, thỏa thuận này giúp giảm bớt sự không chắc chắn do Brexit tạo ra cho Vương quốc Anh.

Thỏa thuận “Khuôn khổ Windsor” được kỳ vọng sẽ mang lại tác động tích cực cho nền kinh tế Anh

Ông Kallum Pickering, một nhà kinh tế cấp cao tại Berenberg nhận định, thỏa thuận làm giảm mối đe dọa về một “cuộc chiến thương mại ăn miếng trả miếng với thị trường lớn nhất của Vương quốc Anh”.

Theo các chuyên gia, thỏa thuận mới của Bắc Ireland mở ra cơ hội hợp tác chặt chẽ hơn giữa Anh và EU về dịch vụ tài chính, năng lượng, nhập cư và nghiên cứu khoa học. Cụ thể, CNN đưa tin, Vương quốc Anh hiện sẽ được phép tham gia Horizon Europe, một chương trình tài trợ quan trọng của EU cho nghiên cứu và đổi mới với ngân sách 95,5 tỷ euro (101 tỷ USD).

Ông L. Alan Winters, đồng Giám đốc Trung tâm Chính sách Thương mại Toàn diện tại Đại học Sussex, cho biết, việc tham gia Horizon Europe là “một giải thưởng” cho các nhà nghiên cứu và học giả người Anh. “Điều này giúp Anh kết nối chặt hơn với cộng đồng nghiên cứu khoa học ở châu Âu… Nghiên cứu và phát triển là một phần quan trọng của nền kinh tế hiện đại”.

Mặc dù vậy, chuyên gia này cũng chỉ ra, đây chỉ là bước đầu tiên để sửa chữa những thiệt hại mà Brexit đã gây ra cho nền kinh tế Anh và danh tiếng quốc tế của nước này. Dù thỏa thuận mới không thay đổi các điều khoản nặng nề khác giữa Vương quốc Anh và EU, nhưng nó cung cấp một cơ sở vững chắc và ổn định hơn để Vương quốc Anh có thể điều hướng tương lai hậu Brexit của mình, ngay cả khi con đường phía trước vẫn còn nhiều chông gai.

Ông John Springford, Phó giám đốc Trung tâm Châu Âu cho biết: “Vẫn còn nhiều điều không chắc chắn về tương lai mối quan hệ giữa Vương quốc Anh và EU. Nhưng việc giải quyết vấn đề Bắc Ireland sẽ làm tăng khả năng giải quyết các vấn đề khác theo cách thỏa hiệp và ít đối đầu hơn”.

Cẩm Anh