Ngày càng nhiều các trường hợp trên thế giới nhập viện, thậm chí tử vong vì thuốc lá điện tử. Ở Việt Nam, Bộ Y tế đang xem xét đề xuất với Chính phủ cấm hoàn toàn việc sử dụng thuốc lá điện tử.
Tại Việt Nam thuốc lá điện tử đang được quảng cáo gây hiểu nhầm như sản phẩm không gây hại và có tác dụng thay thế thuốc lá thông thường.
Ông Nguyễn Huy Quang – Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) – cho biết, 1,1% người Việt trưởng thành có hút thuốc lá điện tử. Đây là kết quả điều tra tình hình sử dụng thuốc lá điện tử ở người trưởng thành (GATS) năm 2015, hiện tỷ lệ này chắc chắn cao hơn, đặc biệt ở giới trẻ.
Một cuộc điều tra mới về thực trạng hút thuốc lá điện tử ở Việt Nam đang được Bộ Y tế tiến hành. Hiện vẫn chưa có trường hợp tử vong nào ở Việt Nam được xác định có nguồn gốc từ thuốc lá điện tử.
Tuy nhiên, trên thế giới một số quốc gia châu Âu, Mỹ đã ghi nhận các ca cấp cứu, thậm chí tử vong có liên quan đến thuốc lá điện tử. Gần đây nhất là vào ngày 15/11, Bỉ tuyên bố trường hợp tử vong đầu tiên được ghi nhận tại nước này có liên quan đến thuốc lá điện tử. Các nhà chức trách cho biết đây là một thanh niên 18 tuổi tử vong vì suy hô hấp, được cho là do thuốc lá điện tử và một hợp chất độc hại trong thuốc lá điện tử.
Trường hợp này tương tự một loạt ca tử vong tại Mỹ, được cho là do tinh dầu có trong thuốc lá điện tử. Nhiều thành phần tinh dầu có chứa hợp chất THC (tetrahydrocannabinol), chiết xuất từ cần sa. Nhiều bằng chứng cho thấy, việc hít phải những hương liệu trong dung dịch thuốc lá điện tử lâu dài có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với sức khỏe con người.
Thuốc lá điện tử là một thiết bị điện tử sử dụng pin để làm nóng dung dịch. Thành phần chính của dung dịch này bao gồm: propylene glycol, có hoặc không glycerol và các chất tạo hương, đặc biệt còn chứa nicotine. Ngoài tính gây nghiện, nicotine tác động tiêu cực đến sự phát triển thai nhi và các bệnh tim mạch.
Nicotine có phần nào liên quan đến hình thành bệnh ung thư cũng như ảnh hưởng đến thần kinh. Trẻ vị thành niên và thai nhi tiếp xúc với nicotine sẽ ảnh hưởng lâu dài đến phát triển não bộ, tiềm năng dẫn đến rối loạn học tập và rối loạn tâm thần kinh.
Theo một kết quả nghiên cứu tại Mỹ, tính đến tháng 10 năm 2019 đã khoảng 40 ca tử vong liên quan tới thuốc lá điện tử và làm ảnh hưởng đến sức khỏe của ít nhất 2.051 người. Trước tác hại từ thuốc lá điện tử, phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết: Chính phủ sẽ ra tay đối với thuốc lá điện tử.
Sử dụng thuốc lá điện tử hàng ngày có liên quan tới việc tăng tỷ lệ nhồi máu cơ tim tương tự như thuốc lá truyền thống. Số liệu thống kê từ Mỹ, EU, Canada, Hàn Quốc cho thấy đã có hơn 2600 ca ngộ độc do sử dụng thuốc lá điện tử.
Khác với quảng cáo từ các doanh nghiệp sản xuất, thuốc lá điện tử hoàn toàn không có công dụng cai thuốc lá. WHO cho biết, chưa có bằng chứng về công dụng cai thuốc lá thông thường của thuốc lá điện tử. Trong báo cáo được công bố hồi tháng 7/2019, WHO nhấn mạnh, thuốc lá điện tử “thực sự độc hại” và không thể được khuyên dùng như một công cụ giúp từ bỏ việc hút thuốc lá.
Với đa số người hút thuốc, việc sử dụng thuốc lá điện tử chỉ làm giảm việc hút thuốc, chứ không khiến họ bỏ thuốc hẳn. Điều này sẽ khiến người hút sử dụng đồng thời cả thuốc lá thường và thuốc lá điện tử.
Để phòng ngừa trước tác hại của thuốc lá điện tử, bà Tan Yen Lian – Giám đốc thông tin và quản trị tri thức Liên minh kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) cho biết: “Các quốc gia nên cấm các sản phẩm thuốc lá mới nổi này để bảo vệ sức khỏe người dân”.
Hiện một số thành phố và bang của Mỹ đã thông qua việc nâng số tuổi được sử dụng thuốc lá điện tử từ 18 lên 21 tuổi.
Ông Nguyễn Huy Quang cho biết, thuốc lá điện tử gây hại tới sức khỏe con người và hiện nhiều quốc gia đã cấm hoàn toàn sản phẩm này. Và Bộ Y tế đang xem xét đề xuất với Chính phủ cấm hoàn toàn việc sử dụng thuốc lá điện tử.
Nguyễn Long