Cùng với làn sóng chuyển dịch vốn FDI, Việt Nam đang được đón các dự án đầu tư chất lượng cao. Trong đó, theo nhiều thông tin, các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm để chọn Việt Nam là điểm đến đưa ngành công nghiệp bán dẫn vào Việt Nam, từ dự định đào tạo kỹ sư thiết kế chip đến đầu tư vào các cơ sở sản xuất linh kiện và vật liệu bán dẫn.

Ở trong nước, các “anh cả” trong ngành công nghệ, viễn thông như FPT, Viettel cũng đã đề xuất tự sản xuất chip phục vụ nhu cầu nội địa và xuất khẩu trong bối cảnh khan hiếm chip trên toàn cầu.

anh-1-2

Viettel đang có dự định mở rộng sang lĩnh vực nghiên cứu và sản xuất chip

Các chuyên gia kinh tế đánh giá, quyết định phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam là quyết định đúng đắn và đúng thời điểm. Theo TS Majo George – giảng viên khoa Kinh doanh và Quản trị, trường đại học RMIT, COVID-19 ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất tại bốn “công xưởng” sản xuất bán dẫn lớn nhất châu Á-Thái Bình Dương gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan. Thị trường điện tử phát triển, doanh số bán máy tính xách tay, hệ thống giải trí tại gia và máy chơi game gia tăng là những nguyên nhân khiến nhu cầu về chip gia tăng và mất cân bằng cung-cầu trên thị trường.

“Quyết định sản xuất chip tại Việt Nam được đưa ra đúng thời điểm, khi thế giới đang thiếu chip còn Việt Nam đang triển khai công cuộc chuyển đổi kỹ thuật số, bao gồm chuyển đổi sang Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số” – TS Majo George cho biết.

Bước chân vào lĩnh vực sản xuất chip sẽ là cơ hội để Việt Nam tự phát triển hoặc tiếp nhận chuyên môn công nghệ tiên tiến nhất. Bước tiến này có thể đầy thách thức nhưng đồng thời thúc đẩy Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất nổi bật của khu vực trong tương lai. Các ngành công nghiệp trong nước có thể mua chip sản xuất nội địa

Quan trọng hơn, việc sản xuất chip ở Việt Nam phù hợp với định hướng phát triển “Make in Vietnam”. Hầu hết mọi khía cạnh của xã hội hiện đại đều cần đến chất bán dẫn. Nếu thành công trong ngành công nghiệp bán dẫn, Việt Nam sẽ chen chân vào được chuỗi cung ứng của các sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao như thiết bị truyền thông, máy tính, thiết bị y tế hay thiết bị quân sự.

anh-2-SS

Một số nhà đầu tư nước ngoài với thế mạnh về công nghiệp bán dẫn như Samsung đã và đang mở rộng sản xuất chip tại Việt Nam

Tuy nhiên, để xây dựng được một nền công nghiệp bán dẫn cạnh tranh, không chỉ cần có vốn đầu tư. Tiếp cận công nghệ phù hợp, xây dựng chuỗi cung ứng để đảm bảo nguồn cung và thị trường tiêu thụ ổn định sẽ là một bài toán nhiều ẩn số.

Tại buổi làm việc của Thủ tướng Chính phủ với các nhà đầu tư nước ngoài mới đây, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam dẫn dự đoán của các nhà phân tích cho rằng tình trạng thiếu hụt chip toàn cầu sẽ kéo dài ít nhất đến cuối năm 2023.

Trên cơ sơ đó, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam đề xuất Chính phủ nên xem xét mở rộng đầu tư vào sản xuất chip bằng cách phát triển các ưu đãi đầu tư đặc biệt cho sản xuất chip như các hỗ trợ về vốn tương tự như các ưu đãi được sử dụng ở Hoa Kỳ nhằm mục đích phát triển công nghiệp sản xuất chip. Các chính sách này có khả năng tác động đáng kể đến thị trường đầu tư vào lĩnh vực sản xuất chip của Việt Nam, thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài mới, mang lại lợi nhuận đầu tư và các lợi ích khác nhờ việc Việt Nam trở thành nhà sản xuất chip hàng đầu.

Còn TS Majo George cho rằng cần ưu tiên đảm bảo chất lượng cho chip bán dẫn sản xuất tại Việt Nam, cũng như nghiên cứu và cập nhật sản phẩm định kỳ. Việc tuyển dụng các nhà nghiên cứu và chuyên gia có tay nghề cao và giàu kinh nghiệm sẽ là một thách thức. Việt Nam sẽ phải tăng cường đào tạo và phát triển lao động có kỹ năng trong nước, có thể là thông qua hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu; có chính sách hỗ trợ các trường đại học trong nước đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực bán dẫn.

Về trung và dài hạn, Việt Nam cần tham gia vào những công đoạn R&D đòi hỏi chủ đạo là yếu tố con người. Chính phủ cần tiếp tục đầu tư và đưa ra chính sách ưu đãi để thu hút các tập đoàn lớn trên thế giới trong lĩnh vực bán dẫn thành lập hoặc mở rộng các trung tâm nghiên cứu và thiết kế ở Việt Nam.

Hạnh Lê