Vì sao nhiều công ty lớn lên, phát triển như vũ bão rồi thui chột, trì trệ, đi xuống, phá sản? Vì nhiều lý do, nhưng suy cho cùng, lý do phổ biến là họ đã tự mình xa rời nguyên lý 4 vòng tròn này.
1. Vòng tròn NĂNG LỰC: Họ mở rộng sang lĩnh vực mới mà họ không có kinh nghiệm và năng lực, hoặc họ không chịu phát triển năng lực đã lạc hậu, lỗi thời của mình trong lĩnh vực mà họ đang kinh doanh, dẫn đến thua kém đối thủ hoặc không còn đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường.
2. Vòng tròn ĐAM MÊ: Họ không còn say sưa, đam mê, làm việc quên thời gian như những ngày đầu trong lĩnh vực từng đem lại thành công cho họ. Họ bỏ bê ngành nghề kinh doanh cốt lõi để lang thang, tìm kiếm, rồi mạo hiểm và đam mê, nghiện ngập những ngành nghề hấp dẫn khác mà họ không có năng lực và kinh nghiệm để làm.
3. Vòng tròn THỊ TRƯỜNG: Thị trường và môi trường kinh doanh luôn thay đổi, với sự xuất hiện của nhiều sản phẩm thay thế (substitude products), xu hướng tiêu dùng mới, đối thủ cạnh tranh mới, nhu cầu và yêu cầu mới từ phía khách hàng. Nhưng doanh nghiệp thì không chịu thay đổi theo kịp và trở nên lạc hậu.
4. Vòng tròn LƯƠNG TÂM: Họ đã dần bị cám dỗ bởi những hoạt động làm ăn mang lại lợi nhuận hay lợi ích cao và xa rời đạo đức, lương tâm. Kết quả là bị pháp luật sờ gáy, khách hàng tẩy chay, nhà đầu tư bỏ chạy.
Xin nói thêm về vòng tròn LƯƠNG TÂM, để các doanh nghiệp có sự lựa chọn đúng đắn khi đầu tư cho nhân viên những khóa học về bán hàng. Không ít chuyên gia dạy sales từ nước ngoài sang Việt Nam và thông qua internet truyền bá các khóa sales toàn dạy chiêu trò thôi miên, đọc vị, thao túng tâm lý, nói dối bất chấp để lừa khách hàng và chốt sales cho được.
Always Be Closing (ABC) là một trong những thủ thuật chốt sales mọi lúc, mọi cách, trong lúc tiếp xúc, trò chuyện, tư vấn bán hàng. Luật nhân quả hiện hữu khi chính những người dạy chốt sales theo kiểu ABC và người thân của họ cũng thường bị chốt sales theo đúng chiêu này và bị lừa mua những thứ không như mong muốn. Các thầy dạy telesales bất chấp (cũng học từ các thầy nước ngoài) lại là nạn nhân của các cuộc gọi bất chấp, bất kể thời gian của dân telesales dành cho chính họ. Cả một môi trường sales bị đầu độc bởi đủ các loại chiêu trò, thủ thuật, kỹ xảo bán hàng và chốt sales suốt nhiều năm qua. Và các chiêu trò ấy cũng phần lớn là từ nước ngoài mang vào đào tạo.
Khi doanh nghiệp cho nhân viên theo học và áp dụng cách bán hàng bằng những chiêu trò, tiểu xảo, thủ thuật mang tính lừa dối, doanh nghiệp đã tự làm hại chính mình vì tự làm mất uy tín chính mình. Các thầy dạy học trò cách nói dối tinh ranh để thao túng tâm lý và chốt sales khách hàng, họ cũng thường dùng chính cách này để chốt sales với học trò để bán khóa học.
Học trò theo học và ngưỡng mộ thầy nào sẽ có khuynh hướng trở thành con người giống như thầy đó. Cha mẹ có con cái cần nhận thức mối nguy này. Công ty có nhân viên cũng cần lưu ý mối nguy này.
Khi nhân viên giỏi giang trong việc lừa dối khách hàng, họ cũng sẽ rất giỏi trong việc lừa dối cấp trên và lừa dối cả công ty! Thay vì bán hàng theo kiểu ABC (Always Be Closing) hãy áp dụng cách bán hàng theo triết lý ABH (Always Be Helping) – luôn luôn giúp đỡ khách hàng như giúp đỡ bạn bè, người thân của mình. Làm được điều này, công cuộc kinh doanh của bạn sẽ phát triển bền vững!
Nguyễn Hữu Long