Thông tin trên vừa được Tiến sĩ khoa học Nguyễn Thu Vân – Thành viên Hội đồng Khoa học, Bộ Y tế cho biết tại họp trực tuyến với 15 địa phương về công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Vabiotech thử nghiệm thành công vaccine Covid-19 trên chuột. Ảnh: BSCC

Trên thế giới hiện có khoảng 163 ứng viên vắc xin COVID-19 đang được nghiên cứu phát triển. Những nỗ lực này chưa từng có tiền lệ về mặt quy mô, công nghệ và tốc độ.

Tại Việt Nam, cũng có 4 đơn vị đang nghiên cứu và sản xuất vắc xin COVID-19. 2/4 đơn vị này đã có những kết quả ban đầu cho thấy nghiên cứu rất khả thi. Tháng 10 này, nếu đúng như kế hoạch, vắc xin của Viện Vắc xin và sinh phẩm y tế (IVAC) có thể đưa vào thử nghiệm trên người và nếu thuận lợi, tháng 10-2021, Việt Nam có thể có vắc xin ngừa COVID-19.

Hiện tại, dự án nghiên cứu của IVAC có tính khả thi cao hơn cả. Theo TS Dương Hữu Thái – viện trưởng IVAC, dự án được hợp tác giữa ĐH Icahn (Mỹ) và ba nhà sản xuất vắc xin có cùng công nghệ là GPO (Thái Lan), Butantan (Brazil) và IVAC. “Mục tiêu của chúng tôi là sản xuất được vắc xin COVID-19 số lượng lớn với giá thành hợp lý, có thể sử dụng được nhà máy sản xuất vắc xin cúm đại dịch hiện có ở IVAC” – ông Thái nói.

Ông Thái cho biết, IVAC đã sản xuất thử thành công ba lô trên dây chuyền hiện có, kết quả ban đầu cho thấy chất lượng sản phẩm đạt yêu cầu.

Theo lộ trình, ngày 20/7 vừa qua, viện đã gửi mẫu sang Mỹ đánh giá độc tính trên động vật thí nghiệm. Trong tháng 8/2020, sẽ thẩm định và tối ưu hóa quy trình sản xuất.

Dự kiến, tháng 10 – 12 năm nay sẽ thử nghiệm trên người giai đoạn 1, đồng thời nâng cấp quy mô sản xuất lên 6 triệu liều/năm (hiện nay nhà máy của IVAC có quy mô 3,5 triệu liều/năm).

Tháng 12/2020, sản xuất lô thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2-3. Đến quý 2/2021 nâng cấp quy mô lên 30 triệu liều/năm và quý 4/2021 nộp hồ sơ cấp phép sản phẩm.

“Nếu đúng như dự đoán, tháng 10-2021 Việt Nam sẽ có vắc xin ngừa COVID-19”. – TS Dương Hữu Thái cho biết.

Bên cạnh nghiên cứu này, có ba đơn vị khác cũng đang rất nỗ lực, trong đó Vabiotech – Công ty TNHH MTV Vắc xin và sinh phẩm y tế – đã tiêm thử nghiệm hai liều trên chuột và đều có hiệu quả miễn dịch.

Dự kiến đầu năm 2021, vắc xin của Vabiotech có thể đưa vào tiêm thử nghiệm trên người. Công ty TNHH dược Nanogen và Trung tâm nghiên cứu vắc xin và sinh phẩm y tế – Polyvac, cũng có những bước đi rất vững chắc.

TS Đỗ Tuấn Đạt – Chủ tịch Vabiotech cho biết, vừa qua công ty đã thử nghiệm vắc xin COVID-19 trên động vật. Kết quả cho thấy kháng nguyên của vắc xin đáp ứng miễn dịch, đảm bảo tính an toàn và hiệu quả, phòng được COVID-19 do vi rút SARS-CoV-2.

Đại diện nhóm nghiên cứu cho biết hiện các nhà khoa học đang trong giai đoạn tối ưu hóa quy trình sản xuất. Đối với vắc xin cần phải xây dựng được tiêu chuẩn chất lượng mà mình mong muốn; phải tối ưu hóa ở quy mô sản xuất lớn để có thể sản xuất với số lượng nhiều nhất, trong thời gian ngắn, vì đây là vắc xin đại dịch. Tất cả hướng đến mục tiêu sản xuất được số lượng lớn trong một thời gian ngắn.

Theo Vabiotech, nếu quy mô sản xuất với vắc xin thông thường khoảng 3 – 5 triệu liều/năm hoặc nhiều hơn là 20 – 30 triệu liều/năm, nhưng với vắc xin COVID-19, mỗi năm có thể cần hàng trăm triệu liều, có những quốc gia còn muốn nhiều hơn nữa.

‘‘Khi mình nâng công suất lên ở mức độ lớn như vậy, đòi hỏi có các đánh giá rất kỹ, hoàn thiện quy trình để đạt quy mô hàng trăm triệu liều một năm, chỉ trong vài tháng đã cần hàng chục triệu liều, trong tình huống rất cấp bách như hiện nay’’, TS Đạt cho biết.

Bảo Lam