VUCA là tên viết tắt của: Volatility (biến động), Uncertainty (bất định), Complexity (phức tạp) và Ambiguity (mơ hồ), đây là những đặc điểm chính của môi trường kinh doanh đầy biến động hiện nay.
Huawei thường được biết đến với tên gọi “tinh thần sói của Huawei”, những nhân viên mới tại Huawei phải tham gia khóa đào tạo theo kiểu quân đội, và học về văn hóa của công ty. Ảnh: Reuters
Môi trường kinh doanh đầy biến động hiện nay đòi hỏi các nhà lãnh đạo của các tổ chức phải nhận diện, trau dồi và không ngừng hoàn thiện những năng lực lãnh đạo cốt yếu để có thể giúp đơn vị mình vượt qua những khó khăn, thách thức.
Để có thể đảm đương tốt vị trí đứng đầu tổ chức, các nhà lãnh đạo đã phải hội tụ nhiều yếu tố như chỉ số thông minh (IQ), chỉ số thông minh cảm xúc (EQ) cao, các đặc điểm cá nhân như sự dũng cảm và khả năng phục hồi tốt.
Tuy nhiên, ngay cả khi sở hữu những phẩm chất này, nhiều nhà lãnh đạo vẫn có thể bị thất bại trong việc điều hành vì họ có thể chưa biết cách để làm cho tổ chức thực hiện những gì họ muốn. Đây là dấu hiệu cho thấy nhà lãnh đạo đang thiếu một loại năng lực, đó là trí thông minh tổ chức (OI). Theo chuyên gia George YipNelson Phillips, năng lực này của người lãnh đạo được biểu thị ở 5 khía cạnh:
Thông điệp củng cố chiến lược
Trong tổ chức, các chiến lược được thực hiện không phải bởi các CEO và các giám đốc điều hành hàng đầu mà bởi nhiều nhân viên cấp dưới. Hàng ngày, các nhân viên phải xử lý nhiều thông tin, vì vậy các nhà lãnh đạo cần phải chọn lọc những thông điệp cần gửi để giúp họ dễ tiếp nhận và chuyển hoá thành những hành động đúng.
Truyền bá các giá trị riêng
Để có thể lãnh đạo tốt một tập thể lớn hàng trăm, hàng ngàn nhân viên đòi hỏi người lãnh đạo phải tạo ra sự nhất quán, đoàn kết và gắn kết hướng đến mục tiêu chung thông qua việc thiết lập một nhóm các giá trị giúp nhân viên hiểu rõ điều gì quan trọng với tổ chức và tổ chức có những nét riêng có gì.
Minh chứng rõ nhất cho điều này chính là sự thành công của công ty Huawei (Trung Quốc). Thành công của tập đoàn này bắt nguồn từ những nhóm giá trị riêng có, thường được biết đến với tên gọi “tinh thần sói của Huawei”, được xây dựng từ người sáng lập và Chủ tịch công ty ở giai đoạn đầu.
Sử dụng chiến lược hành động
Chiến lược này làm cho mọi thứ xảy ra theo định hướng mục tiêu đặt ra. Bất kỳ sự thay đổi nào cũng đều tạo ra một sự chống đối nhất định trong tổ chức, chính vì vậy người lãnh đạo cần có chiến lược hành động để giảm thiểu các chống đối này nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện chiến lược, thay vì dành nhiều thời gian để tìm kiếm sự đồng thuận cao từ nhân viên trong tổ chức.
Thay đổi ngay khi cần thiết
Các nhà lãnh đạo có thể biết cách đạt được các mục tiêu bằng cách tập trung vào các vấn đề quan trọng và những điều mà họ nhắm tới có thể dành được chiến thắng. Điều đó đòi hỏi hai khả năng ở người lãnh đạo. Đầu tiên là khả năng ước tính chính xác mức độ xung đột mà một quá trình hành động cụ thể sẽ xảy ra.
Ngoài ra là khả năng nhận định, đánh giá để không tham gia vào các vấn đề không quan trọng.
Tạo tiếng vang, lan truyền rộng
Đây là một công cụ quan trọng giúp các CEO giao tiếp và truyền tải thông điệp đến toàn thể nhân viên một cách hiệu quả. Để công cụ này phát huy được lợi ích, cần có 3 đặc điểm sau: sự kiện phải mang một thông điệp rõ ràng; khác thường và bất ngờ; có chi phí thấp và dễ thực hiện.
Trong trụ sở của công ty Haier tại Trung Quốc có trưng bày một cái búa tạ. Điều này gợi nhớ lại kỷ niệm CEO Zhang Ruimin hủy 76 tủ lạnh khỏi dây chuyền sản xuất. Dù các tủ lạnh này chỉ có một vài khuyết điểm nhỏ, nhưng Zhang không thể chấp nhận được vì Haier đang nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm ngang tầm với bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào trên toàn thế giới. Thông điệp của ông vang vọng khắp giới doanh nghiệp Trung Quốc, tạo ra sự lan truyền về sự quyết tâm nâng cao chất lượng một cách mạnh mẽ trong tổ chức và cộng đồng doanh nghiệp.
Vì thế giới đang vận động và biến đổi không ngừng nên các nhà lãnh đạo của các tổ chức cũng cần tự trao dồi cho mình những năng lực mới để dần hoàn thiện và dẫn dắt tổ chức vượt qua được những thách thức lớn đang chờ phía trước. Trong số đó, OI là một năng lực cần thiết và quan trọng để giúp các nhà lãnh đạo có thể biến những kế hoạch dài hạn thành hiện thực một cách nhanh chóng và hiệu quả.
| VUCA là tên viết tắt của các từ: Volatility (biến động), Uncertainty (bất định), Complexity (phức tạp) và Ambiguity (mơ hồ), đây cũng chính là những đặc điểm chính của môi trường kinh doanh đầy biến động hiện nay. BIẾN ĐỘNG: Thay đổi nhanh, sâu rộng trong mọi lĩnh vực, cùng sự tương tác đa chiều, khiến nhà lãnh đạo không kịp tiếp nhận thông tin và nắm bắt những biến động mới. BẤT ĐỊNH: Do sự biến động phức tạp như vậy, nên chúng ta không thể dự đoán chính xác được các sự kiện trong tương lai. Điều này dẫn đến sự không chắc chắn trong các quyết định của nhà lãnh đạo. PHỨC TẠP: Quá nhiều yếu tố liên quan và tác động qua lại nhanh chóng, dẫn đến nhầm lẫn lan rộng, không xác định được rõ ràng nguyên nhân và yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức. MƠ HỒ: Mất dần kiểm soát với các điều kiện và yếu tố trong môi trường kinh doanh phức tạp, khiến mọi thứ dần trở nên mơ hồ. |
Huỳnh Kim Tôn