HoREA vừa đề xuất một số giải pháp nhằm tăng nguồn cung nhà ở xã hội và ưu đãi tín dụng cho chủ đầu tư dự án và người mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Chương trình phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030 đã được nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn đăng ký tham gia thực hiện với tổng số căn hộ nhà ở xã hội lên đến hơn 1,5 triệu căn hộ. Tuy nhiên, để mục tiêu này sớm về đích vẫn cần nhiều cơ chế ưu đãi được quy định đồng bộ.
Nhiều quy định về ưu đãi cho nhà ở xã hội vẫn “chờ” được gỡ.
Bất cập về quỹ đất
Trong đó, hiện nay tất cả dự án nhà ở xã hội trong cả nước mà nhà đầu tư đã thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất và đang có quyền sử dụng đất đều bị ách tắc thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư với đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư do vướng quy định tại điểm c khoản 7 Điều 31 Nghị định 31/2021/NĐ-CP quy định chi tiết điểm a khoản 3 Điều 33 Luật Đầu tư 2020 về đánh giá sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch đô thị.
Trong đó, đối với quy hoạch đô thị, nội dung thẩm định phải có đánh giá về sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch chi tiết (nếu có), quy hoạch phân khu (nếu có).
Trường hợp quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì đánh giá sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch chung”, chỉ trừ các dự án nhà ở xã hội tại TP HCM thì không vướng nhờ có Nghị quyết thí điểm, chính sách đặc thù.
Do vậy, HoREA hoan nghênh Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch Đầu tư đề xuất sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 7 Điều 31 Nghị định 31/2021/NĐ-CP để tháo gỡ vướng mắc về chấp thuận chủ trương đầu tư với đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư, đồng thời kiến nghị đẩy nhanh tiến độ sửa đổi nhằm sớm đưa quỹ đất của các doanh nghiệp vào thực hiện các dự án nhà ở xã hội.
Vốn ưu đãi cho chủ đầu tư còn nhiều bất cập
Rà soát các quy định về vay vốn ưu đãi của chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội, HoREA cho rằng Nghị định số 100/2024/NĐ-CP đã quy định chi tiết về mức vốn vay, lãi suất ưu đãi, thời hạn vay, giải ngân vốn vay của các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội và tại các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định.
Vốn ưu đãi cho chủ đầu tư nhà ở xã hội vẫn cao.
Theo nghị định này, đối với dự án nhà ở xã hội để bán, cho thuê mua thì chủ đầu tư được vay vốn ưu đãi bằng 120% lãi suất cho vay hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ tại Ngân hàng Chính sách xã hội.
Theo HoREA, lãi suất vay sẽ khoảng 7,92%/năm trong năm 2024 tính. Mức lãi suất vay 7,92%/năm thấp hơn một chút so với lãi suất vay 8%/năm hiện nay của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng và thấp hơn lãi suất vay tín dụng thương mại trước đây.
Trong khi đó, đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chỉ cho thuê thì được vay vốn ưu đãi với lãi suất bằng lãi suất cho vay đối với hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ tại Ngân hàng Chính sách xã hội là 6,6%/năm trong năm 2024.
Song, chi phí lãi vay này được tính đủ vào giá thành, giá bán, giá cho thuê nhà ở xã hội nên cuối cùng thì người mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội sẽ gánh chi phí này.
Bên cạnh đó, Hiệp hội nhận thấy, quy định về lãi suất cho vay đối với hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ tại Ngân hàng Chính sách xã hội là 6,6%/năm áp dụng cho năm 2024 là quá cao so với mặt bằng lãi suất cho vay hiện nay tại các ngân hàng thương mại, điển hình là Vietcombank đang cho vay tiêu dùng với mức cho vay có thể lên đến hàng tỷ đồng với lãi suất cho vay từ 4,2-5%/năm, không cần tài sản thế chấp mà chỉ cần chứng minh khả năng trả nợ.
Do vậy, với quy định các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được vay vốn ưu đãi với lãi suất cho vay ưu đãi tại Ngân hàng Chính sách xã hội bằng 120% lãi suất cho vay đối với đối tượng vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội để mua, thuê mua nhà ở xã hội mà đối tượng vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội để mua, thuê mua nhà ở xã hội được hưởng lãi suất cho vay bằng lãi suất cho vay đối với hộ nghèo thì rất cần thiết phải xem xét điều chỉnh giảm mức lãi suất cho vay về mức lãi suất 3-4,8%/năm là phù hợp.
Do vậy, Hiệp hội đề nghị xem xét cho phép tiếp tục thực hiện quy định mức lãi suất cho vay 4,8%/năm theo Quyết định số 486/QĐ-TTg ngày 10/05/2023 của Thủ tướng Chính phủ.
Đồng thời, Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét giảm mức lãi suất cho vay đối với hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội từ mức 6,6%/năm xuống 3-4,8%/năm tương tự như chương trình cho vay hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở với lãi suất cho vay 3%/năm tại Ngân hàng Chính sách xã hội, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của chính sách đối với hộ nghèo và đối tượng mua, thuê mua nhà ở xã hội đều được vay ưu đãi với mức lãi suất cho vay 3-4,8%/năm cho phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay.