Nhu cầu sử dụng các hệ thống giao dịch chứng khoán bằng robot ngày càng trở nên cấp thiết

Trên thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam, từ gần 10 năm nay, các hệ thống giao dịch tự động cũng đã được các nhà môi giới chứng khoán kỳ cựu bỏ nhiều công sức xây dựng. Có thể nói đây là những sản phẩm sàng lọc cổ phiếu, xác định điểm mua, bán các cổ phiếu, nhưng hiệu quả của các hệ thống sàng lọc cổ phiếu này còn khá nhiều tranh cãi và chưa thể được coi là xu hướng, mà các định chế tài chính, các công ty chứng khoán tại Việt nam theo đuổi.

Mặc dù vậy, TTCK đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, quy mô TTCK Việt Nam đã tăng mạnh cả về lượng cũng như về chất, thì nhu cầu sử dụng các hệ thống giao dịch chứng khoán bằng robot càng trở nên cấp thiết. Đây có thể nói là vũ khí cạnh tranh rất lớn trong bối cảnh các nền kinh tế, TTCK của các quốc gia đang đối mặt ngày càng nhiều các cú sốc.

Còn nhớ trước đây, quỹ phòng hộ nổi tiếng Long Term Capital Management (LTCAM) đã sử dụng những mô hình định lượng phức tạp để tìm kiếm các loại tài sản bị định giá cao và thấp hơn giá trị thực, sau đó tiến hành các bước cần thiết để ăn chênh lệch giá.

Vậy các nhà đầu tư cần lưu ý gì khi sử dụng hệ thống giao dịch chứng khoán tự động?

Robot đã được nhiều công ty chứng khoán trên thế giới sử dụng để tư vấn đầu tư

Sàng lọc cơ hội

Với nguồn dữ liệu đầu vào được các công ty cung cấp giải pháp tài chính hoặc công ty tổng hợp và cung cấp dữ liệu chứng khoán, chúng ta đều có thể xây dựng cho mình một hệ thống sàng lọc cổ phiếu theo từng nhóm ngành nghề, theo các chỉ tiêu cơ bản, thanh khoản hoặc các tiêu chuẩn định giá thông thường.

Hệ thống sàng lọc cổ phiếu khác với hệ thống giao dịch tự động vì hệ thống này chủ yếu dựa trên các chỉ báo phân tích kỹ thuật của các cổ phiếu riêng lẻ. Tuy nhiên, các tiêu chí này sẽ lại hoàn toàn khác, nếu đó là chứng khoán phái sinh. Việc đưa ra các lệnh mua hoặc bán các hợp đồng tương lại chỉ số VN30 sẽ dựa trên các tiêu chí kỹ thuật, cũng như sự biến động trái chiều diễn ra liên tục trong phiên. Không thể phủ nhận ưu điểm vượt trội mà hệ thống giao dịch chứng khoán bằng robot mang lại khi xác định, hỗ trợ và giúp nhà đầu tư giao dịch chuẩn xác và thu được lợi nhuận ổn định trên mọi thị trường.

Loại bỏ yếu tố tâm lý

Rõ ràng số lượng các cổ phiếu có thanh khoản tăng mạnh, hoặc tăng đột biến so với trung bình 7 phiên, 14 phiên, 1 tháng, hay 3 tháng đều có ý nghĩa trong việc thực hiện các quyến định giao dịch ngay tại thời điểm hệ thống phát ra các tín hiệu cảnh báo. Việc mua hoặc bán cổ phiếu hay đưa ra các lệnh giao dịch hợp đồng tương lại chỉ số VN30 đều dựa trên tín hiệu từ thị trường, mối quan hệ cung cầu của từng cỏ phiếu riêng lẻ hoặc trạng thái mua, bán của các nhà đầu tư.

Thông thường, giao dịch chứng khoán thành công thường có 25% dựa trên yếu tố tài chính, còn lại 75% là yếu tố tâm lý. Nói cách khác, yếu tố tâm lý đóng vai trò rất lớn trong việc đưa ra các quyết định đầu tư hoặc các quyết định giao dịch ngắn hạn. Tuy nhiên, các hệ thống giao dịch chứng khoán bằng robot sẽ giúp nhà đầu tư loại bỏ được yếu tố tâm lý. Do đó, khả năng thành công sẽ cao hơn.

Sử dụng linh hoạt

Có những hệ thống giao dịch chứng khoán phù hợp với lúc thị trường bước vào giai đoạn tăng giá, nhưng lại có những hệ thống lại phù hợp đối với thị trường xuống giá, đặc biệt là các hoạt động bán khống. Mỗi hệ thống giao dịch đều có những ưu, nhược điểm riêng, nên các nhà đầu tư cần lưu ý, sử dụng linh hoạt.

Ở các TTCK phát triển, thanh khoản thị trường rất lớn, nên hệ thống sàng lọc tự động có độ chính xác cao. Tuy nhiên, thanh khoản TTCK Việt Nam còn thấp, nên nếu hệ thống khuyến nghị giao dịch một số cổ phiếu vốn hoá lớn, thì xác suất dự báo sẽ không cao. Chưa kể, nếu hệ thống robot khuyến nghị mua thì nhiều nhà đầu tư sẽ cùng mua, khiến giá cổ phiếu tăng. Tuy nhiên TTCK Việt Nam vẫn đang áp dụng T+2, nên nhà đầu tư sẽ đối mặt rủi ro cổ phiếu về tài khoản là bị lỗ, hay nói cách khác là nhà đầu tư không kịp bán.

Hiện nay đã có những nhà đầu tư cá nhân tự xây dựng các hệ thống giao dịch riêng ít nhiều chưa được chuyên nghiệp và hiệu quả. Nhưng đã có những công ty chứng khoán đã nhìn nhận được vai trò của các hệ thống giao dịch tự động nhằm phục vụ đại trà các nhà đầu tư cá nhân. Do đó, hệ thống sàng lọc, giao dịch cổ phiếu tự động sẽ ngày càng hoàn thiện, phục vụ tốt hơn cho các nhà đầu tư.

TS. Lê Đức khánh