Phó Thủ tướng Lê Văn Thành giao các Bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ với cơ quan hữu quan của Trung Quốc để đẩy nhanh thông quan, phấn đấu không còn xe ùn tắc tại các cửa khẩu phía Bắc trước Tết Nguyên đán.
Theo phóng viên, yêu cầu này được Phó Thủ tướng đưa ra tại cuộc họp trực tuyến về tình hình xử lý hàng hóa ùn tắc tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc chiều 8/1.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành.
Tại cuộc họp, ông Trần Quốc Khánh – Thứ trưởng Bộ Công Thương – cho biết lượng xe còn tồn tại các cửa khẩu là 3.609 xe tính tới 7-1-2021, giảm khoảng 2.500 xe so với thời điểm 26-12-2020. Trong đó, xe tồn tại Lạng Sơn và Quảng Ninh lần lượt là 2.015 chiếc và 1.260 chiếc.
Lý giải nguyên nhân, ông Khánh cho rằng số lượng xe tồn giảm xuống chủ yếu do chuyển hướng sang tiêu thụ nội địa, một phần chuyển sang xuất khẩu chính ngạch qua cửa khẩu Hữu Nghị, một phần chuyển qua xuất khẩu theo đường biển.
Hiện tuyến biên giới phía Bắc có 10 cửa khẩu hoạt động. Có 4 cửa khẩu quốc tế đang hoạt động, gồm: Cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Ga quốc tế đường sắt Đồng Đăng (Lạng Sơn), Ga quốc tế đường sắt Lào Cai, Cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành (Lào Cai).
Ngoài ra, có 4 cửa khẩu chính và 2 cửa khẩu phụ khác đang hoạt động. Còn các lối mở/điểm thông quan vẫn đang tạm thời đóng, theo ông Khánh.
Thứ trưởng Bộ Công Thương cũng cho biết: Mặc dù các tỉnh biên giới đã liên tục khuyến cáo nhưng rải rác vẫn còn tình trạng tiếp tục đưa nông sản (chủ yếu là dưa hấu) lên Cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), trung bình khoảng 10 xe/ngày. Hoạt động xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc đã có những chuyển biến bước đầu. Tuy nhiên, rủi ro vẫn còn, khó khăn vẫn có thể phát sinh trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn đang tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường.
Theo lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn, sau khi Phó Thủ tướng có kết luận tại cuộc họp trước, tỉnh Lạng Sơn đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố phối hợp kiểm soát nông sản xuất khẩu qua địa bàn tỉnh, đảm bảo các yêu cầu phòng, chống dịch; khuyến cáo các Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, các cá nhân, đơn vị liên quan tạm dừng đưa hàng hóa lưu tại các cửa khẩu, đồng thời có phương án hỗ trợ tiêu thụ nội địa, chế biến sau thu hoạch.
Kết luận cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nêu rõ, Chính phủ đã có chỉ đạo từ sớm về vấn đề tiêu thụ nông sản, nhất là việc xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới. Từ tháng 9/2021, Chính phủ đã có văn bản giao các bộ, ngành, từ đó các bộ, ngành tiếp tục cụ thể hóa, hướng dẫn cho các địa phương, các sở để triển khai.
Tháng 12/2021, trước tình trạng ùn tắc hàng hóa kéo dài tại các cửa khẩu, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương triển khai nhiều biện pháp tháo gỡ vướng mắc. Trong vòng 10 ngày, Chính phủ tổ chức 2 cuộc họp khẩn với các bộ, ngành, địa phương; có nhiều văn bản chỉ đạo; đồng thời các bộ, ngành, địa phương cũng đã vào cuộc rất tích cực và đã đạt kết quả bước đầu. Các cơ quan hữu quan của hai nước đã làm việc chặt chẽ, mở thêm một số cửa khẩu, tăng thời gian thông quan hàng hóa. Các địa phương biên giới đã chủ động thông tin về tình hình ùn tắc để khuyến cáo hạn chế đưa thêm hàng hóa lên cửa khẩu.
Trong những ngày tới, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngoại giao, Tài chính, ngành Hải quan, lãnh đạo các địa phương biên giới tiếp tục có các cuộc làm việc với các cơ quan chức năng, các địa phương của Trung Quốc để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thông quan hàng hóa đang ùn tắc tại cửa khẩu, tăng thời gian thông quan, tăng số lượng cửa khẩu hoạt động. Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể, tăng cường cho các địa phương về phòng, chống dịch COVID-19, bao gồm cả trang thiết bị và nhân lực.
Các địa phương biên giới nắm chắc tình hình để điều phối xe, tránh tình trạng xe hàng dồn ứ về cửa khẩu biên giới. Các địa phương có quyền thông báo, có quyền điều phối theo chỉ đạo của Chính phủ.
Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp tục làm việc, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp để đẩy mạnh chế biến nông sản. Bộ Công Thương tích cực triển khai các giải pháp mở rộng thị trường, đẩy mạnh phân phối và tiêu thụ trong nước, đặc biệt là qua hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, chợ truyền thống. Các bộ, ngành, trong đó có ngành đường sắt, hàng hải nghiên cứu, có các giải pháp phục vụ việc đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch, hạn chế xuất khẩu tiểu ngạch.
Về các giải pháp lâu dài, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương xây dựng chương trình, kế hoạch tổng thể từ khâu quy hoạch, kế hoạch sản xuất, tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, mẫu mã, truy xuất nguồn gốc; nâng cao năng lực, chất lượng dịch vụ logistics; xác định rõ các thị trường tiêu thụ, để bảo đảm hàng hóa nông nghiệp đáp ứng đủ điều kiện, tiêu chuẩn xuất khẩu chính ngạch.
Phương Nhi