Nông dân thời đại mới không chỉ mạnh về kinh tế mà cả chính trị, văn hóa, xã hội

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh điều này tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết 10 năm thực hiện Kết luận số 61-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về Đề án “Nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hội Nông dân Việt Nam trong phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và xây dựng giai cấp nông dân giai đoạn 2010-2020” và Quyết định 673/QĐ-TTg của Thủ tướng.

Các ý kiến phát biểu tại Hội nghị đều cho rằng, cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện Đề án 61.

Theo tham luận của Bộ Công Thương, hiện nông sản Việt Nam đã có mặt tại 200 nước và vùng lãnh thổ, trong đó, một số mặt hàng chiếm thị phần khá lớn trên thị trường thế giới như gạo, cà phê, hồ tiêu, hạt điều, tôm, cá tra… Giai đoạn 2010-2019, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân của nhóm nông sản đạt 3,5%/năm. Tăng trưởng xuất khẩu tại nhiều thị trường đạt 2 con số như xuất khẩu sang Chile tăng 3,6 lần sau 5 năm, tăng bình quân 28,9%/năm; Ấn Độ tăng 15,6 lần sau 9 năm, Hàn Quốc tăng bình quân hơn 29%/năm, Trung Quốc tăng gần 30%/năm… Bộ Công Thương sẽ chủ động, tích cực phối hợp với Hội Nông dân thực hiện nhiều hoạt động, chương trình, dự án nhằm thúc đẩy nông sản, tìm kiếm đầu ra tiêu thụ hàng hóa cho nông dân…

Theo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, 10 năm, cả nước đã tổ chức đào tạo nghề cho khoảng 10 triệu lao động nông thôn, với 37% học nghề nông nghiệp, 63% học nghề phi nông nghiệp. Tỷ lệ nông dân sau học nghề có việc làm và thu nhập ổn định đạt trên 85%. Tuy nhiên, cơ cấu lao động nông thôn chuyển dịch chậm so với yêu cầu đặt ra. Bộ mong muốn Hội Nông dân phát huy tốt hơn nữa vai trò trong quá trình tham gia giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng cơ chế, chính sách.

Cũng về vấn đề này, đại diện tỉnh Quảng Nam cho biết, thực hiện hiện nay nhu cầu đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn tỉnh còn lớn, nhất là nghề nông nghiệp. Tỷ lệ nông dân qua đào tạo mới đạt gần 60%, nguyện vọng của nông dân muốn được học nhiều ngành nghề trong lĩnh vực chăn nuôi, trồng trọt. Trong khi đó, quy định nông dân chỉ được học một nghề trong nông nghiệp như thời gian qua là chưa hợp lý.

Theo đại diện tỉnh Sóc Trăng, còn hạn chế trong lựa chọn mô hình, xây dựng dự án theo hướng liên kết sản xuất hàng hóa, một số dự án còn trải rộng trên nhiều ấp, chưa chú trọng đầu tư các mô hình mới, chủ yếu tập trung vào mô hình đã có sẵn. Tỉnh đề xuất Ban Chỉ đạo Đề án 61 tiếp tục hướng dẫn thực hiện Kết luận 61 cho giai đoạn tiếp theo.

Tham luận của tỉnh Ninh Bình cho biết, Quỹ Hỗ trợ nông dân rất thiết thực trong phát triển kinh tế nông nghiệp. Ưu điểm là Quỹ cho vay không phải thế chấp tài sản, thủ tục đơn giản. Các cấp Hội Nông dân quản lý Quỹ rất hiệu quả, hơn 10 năm qua, trên địa bàn tỉnh, không có tình trạng nợ xấu. Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo cấp ngân sách cho Quỹ theo hướng năm sau cao hơn năm trước 20%.

Dẫn cảnh báo mà báo chí quốc tế đưa tin rằng một nạn đói lớn có thể xảy ra trên toàn cầu, còn nặng nề hơn cả dịch COVID-19, Thủ tướng nhấn mạnh, nông dân, nông nghiệp Việt Nam là nền tảng, trụ đỡ quan trọng của nền kinh tế.

Chúng ta đã triển khai quyết liệt, sát sao Đề án 61, đạt nhiều kết quả đáng mừng. 10 năm qua, mặc dù còn khó khăn về ngân sách nhưng Chính phủ đã cấp 660 tỷ đồng bổ sung Quỹ Hỗ trợ nông dân Trung ương; 63 tỉnh, thành phố đã cấp bổ sung cho Quỹ Hỗ trợ nông dân các cấp ở địa phương gần 2 nghìn tỷ đồng, nâng tổng nguồn vốn Quỹ Hỗ trợ nông dân toàn hệ thống Hội đến nay đạt hơn 3,6 nghìn tỷ đồng.

Chính phủ đã quan tâm lo cả đầu vào, đầu ra cho sản xuất nông nghiệp, giải quyết tình trạng “được mùa rớt giá”.

Nhiệm vụ xây dựng các trung tâm dạy nghề và hỗ trợ nông dân được chú trọng đẩy mạnh thực hiện. Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng đến nay đã có 55/63 UBND tỉnh, thành phố bố trí mặt bằng để xây dựng trung tâm; Chính phủ đã cấp vốn để Hội Nông dân Việt Nam xây dựng và nâng cấp 35 trung tâm.

Đối với Hội Nông dân Việt Nam, Kết luận số 61 và Quyết định số 673 đã tạo luồng sinh khí mới cho hoạt động công tác Hội và phong trào nông dân, khẳng định được vai trò vị thế của tổ chức Hội trong hệ thống chính trị. Công tác quản lý Quỹ Hỗ trợ nông dân được triển khai hiệu quả, tỷ lệ thu hồi vốn rất cao, tỷ lệ nợ xấu thấp, chỉ khoảng 0,29%. Nhờ đó, theo Thủ tướng, nông nghiệp Việt Nam có bước tiến bộ đáng mừng.

Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng có mấy tồn tại lớn. Một số ngành và cấp ủy, chính quyền các cấp chưa thực sự quan tâm tạo điều kiện để Hội Nông dân các cấp tham gia thực hiện các chương trình, đề án phát triển kinh tế, xã hội ở nông thôn.

Một số cấp ủy chưa thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Kết luận 61; việc triển khai Quyết định 673 của Thủ tướng Chính phủ ở nhiều nơi còn bất cập, nhất là trong việc bổ sung Quỹ hỗ trợ nông dân. Đội ngũ cán bộ ở một số cấp còn còn thiếu và yếu về trình độ, năng lực nghiệp vụ. Việc thực hiện giám sát, phản biện xã hội và tham mưu các vấn đề liên quan đến nghiên cứu chính sách phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới còn hạn chế.

Để triển khai Đề án 61 và Quyết định 673 tốt hơn, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần, “chúng ta làm việc thực chất, hiệu quả nhằm mục tiêu nâng cao mức sống cho nông dân, xóa nghèo ở nông thôn, miền núi”, đừng làm những thứ không cần thiết.

Tiếp tục xây dựng một lớp nông dân mới, có khoa học công nghệ, nắm chắc kinh tế số, đổi mới tư duy, cách làm, không để tình trạng ”con trâu đi trước, cái cày theo sau”.

Nông nghiệp, nông thôn, nông dân và chương trình xây dựng nông thôn mới tiếp tục đặt ra những yêu cầu mới, nhiệm vụ mới với những khó khăn hơn, ở mức cao hơn, cho nên sự chỉ đạo phải quyết liệt. Xây dựng nông thôn mới không chỉ là hạ tầng mà chính là nâng cao đời sống người dân.

Hội Nông dân Việt Nam cần tiếp tục phát huy tốt hơn nữa vai trò trung tâm và nòng cốt trong phong trào nông dân và công cuộc xây dựng nông thôn mới, góp phần phát triển nông nghiệp, nông thôn hiện đại, bền vững, tạo điều kiện để nông dân tham gia đóng góp và hưởng lợi nhiều hơn trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp tiếp tục lãnh đạo thực hiện có hiệu quả hơn nữa, sát hơn nữa Kết luận số 61-KL/TW.

Các cấp Hội Nông dân tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức tốt, có tư duy sáng tạo, nhiệt tình, tâm huyết với công tác của Hội; có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng vận động nông dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Sử dụng có hiệu quả các nguồn lực mà Đảng và Nhà nước đã giao cho Hội, nhất là trong việc khai thác các trung tâm dạy nghề và hỗ trợ nông dân ở các địa phương. Có trách nhiệm vận động các thành phần kinh tế đóng góp xây dựng nông nghiệp, nông thôn phát triển nhanh, bền vững.

Thủ tướng đề nghị, cùng với ngân sách Trung ương, các địa phương xem xét cấp vốn cho Quỹ hỗ trợ nông dân.

“Người nông dân Việt Nam trong thời đại mới không chỉ là lực lượng mạnh về kinh tế mà còn là lực lượng mạnh về chính trị, văn hóa, xã hội, thực sự là chỗ dựa tin cậy của Đảng, Nhà nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, Thủ tướng nêu rõ.