Nhiều nhà máy điện gió hiện nay đang phải chịu cảnh bị cắt giảm công suất phát như các dự án điện mặt trời. Trong khi đó, giá điện gió lại không hấp dẫn như điện mặt trời.
EVN đang phối hợp với các bộ ngành liên quan triển khai giải pháp đẩy nhanh tiến độ các dự án giải tỏa công suất.
59 dự án điện gió chưa ký hợp đồng đấu nối với EVN
Báo cáo của Ban Thị trường điện EVN cho biết ngoài 9 dự án điện gió đã được cấp chứng nhận vận hành thương mại (COD), hiện còn 31 dự án (tổng công suất 1.645MW) đã ký hợp đồng mua bán điện (PPA) nhưng chưa COD.
Trong đó, theo tính toán của Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0), điều kiện giải tỏa công suất đảm bảo như cam kết trong PPA đã ký. Cụ thể, với các dự án COD trong năm 2020, có xuất hiện quá tải khu vực Trà Vinh, Ninh Thuận và Bình Thuận; các khu vực khác đảm bảo giải tỏa tốt. Các dự án COD 2021 chỉ xuất hiện quá tải khu vực Bình Thuận và Ninh Thuận, các khu vực khác bình thường.
Hiện còn 59 dự án đã bổ sung quy hoạch đến 2025 nhưng chưa ký hợp đồng mua bán điện, với tổng công suất khoảng 2.700MW. Qua tính toán, khu vực Phú Yên quá tải nhẹ; khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận quá tải; khu vực Quảng Trị giải tỏa tốt khi có TBA 220kV Lao Bảo và đường dây 220kV Lao Bảo – Đông Hà; các khu vực còn lại đảm bảo giải tỏa tốt.
Nhà đầu tư muốn được đối xử công bằng
Ông Bùi Văn Thịnh – Chủ tịch Hiệp hội Điện gió Bình Thuận cho biết tại Hội nghị các nhà đầu tư điện gió vừa diễn ra rằng, trên địa bàn Bình Thuận, Ninh Thuận có 21 nhà máy năng lượng tái tạo vận hành, gồm: 18 nhà máy là điện mặt trời, chỉ có 3 nhà máy điện gió. Tuy nhiên, các nhà đầu tư đang thực sự gặp khó khăn khi các nhà máy phải cắt giảm công suất.
Ông Thịnh nhận định, việc cắt giảm công suất khiến các chủ đầu tư điện gió “thiệt đơn thiệt kép”. Thực tế, hiện đang là mùa gió tốt nhưng các nhà máy điện gió bị cắt giảm tới 61% công suất và chỉ phát điện được 39%, sản lượng điện phát chỉ đạt 3 triệu kWh, trong khi cùng kỳ năm ngoái là 11 triệu kWh.
“Về mặt kinh tế giá điện gió chỉ 8,5 cent, thấp hơn so với 9,35 cent của điện mặt trời; kỹ thuật điện gió thân thiện hơn nhiều nhưng vẫn không được giải quyết… Nếu cứ như thế này các ông điện gió sẽ chết. Cần đưa các dự án này ra khỏi danh sách bị cắt giảm công suất hoặc cắt ít thôi để chúng tôi thấy rằng được đối xử công bằng” – ông Thịnh khuyến nghị.
Đại diện Tập đoàn Thành Thành Công cũng cho rằng, thực tế có hiện tượng nhà máy vận hành trước thì khi giảm tải công suất bị cắt giảm cùng với nhà máy đưa vào vận hành sau. Ông đề nghị EVN xem xét quá trình thử nghiệm cấp đấu nối, nếu hệ thống đường dây khu vực đó không giải toả được thì ghi rõ trong hợp đồng và ưu tiên phát cho các dự án đã vận hành trước đó.
Trong khi đó, đại diện đến từ nhà máy điện gió Vĩnh Châu tại Sóc Trăng cũng đã đề nghị EVN chỉ đạo sớm làm đường dây 110 KV Bạc Liêu – Vĩnh Châu, theo kế hoạch tháng 10/2020 vận hành. Nếu không xong sớm đường dây này, vị này cho rằng khó giải toả công suất vì sắp tới tại Sóc Trăng có 5 nhà máy đấu nối.
Trước thực trạng trên, để đảm bảo công bằng giữa các nhà máy điện, Chủ tịch Hiệp hội Điện gió Bình Thuận đề nghị EVN đưa các dự án này ra khỏi danh sách bị cắt giảm công suất.
Từ kinh nghiệm vận hành hệ thống điện mặt trời, đại diện ban thị trường điện cho rằng không thể chắc chắn giá FIT có được giữ nguyên sau năm 2021, nên với những vùng cảnh báo quá tải lưới, EVN cho rằng cần nhanh chóng làm việc để ký hợp đồng đấu nối.