Tại bản Sưng (xã Cao Sơn, tỉnh Phú Thọ) nhỏ bé, có một ngôi làng đặc biệt, nơi những người dân tộc Dao Tiền không chỉ sống với nghề mà còn dành trọn cả tâm hồn để thêu nên những bộ trang phục thổ cẩm truyền thống mang đậm văn hóa bản sắc vùng miền.
Đi qua những ngôi nhà trệt, tường ghép gỗ, lợp mái cọ theo kiến trúc cổ xưa phổ biến ở bản Sưng, du khách sẽ gặp hình ảnh các bà, các chị, những người nghệ nhân Dao Tiền đang cần mẫn ngồi bên khung cửi, nồi sáp ong.
Với người dân tộc Dao Tiền, nghề dệt thổ cẩm đã gắn liền với cuộc sống của họ từ bao đời nay. Hằng ngày, họ vẫn tự tay nhuộm chàm, dệt vải, may trang phục truyền thống và gửi gắm vào đó những nét văn hóa bản địa.
Những ngôi nhà của người dân tộc Dao Tiền tại bản Sưng
Để tạo ra những bộ trang phục truyền thống, người Dao tiền phải trải qua rất nhiều công đoạn như dệt vải, thêu, nhuộm vải bằng lá chàm, vẽ sáp ong…
“Điều tạo nên sự đặc sắc trong trang phục của người Dao Tiền là được trang trí bằng những đồng tiền bạc, họa tiết hoa văn có sự kết hợp nghệ thuật in sáp ong với cắt may, thêu và nhuộm chàm. Ngoài thêu trực tiếp váy áo, phụ nữ Dao Tiền thường thêu từng mảnh vải nhỏ, sau đó khâu đắp nổi vào váy áo”. – Một nghệ nhân người Dao tiền tại bản Sưng chia sẻ.
Để tạo ra những bộ trang phục truyền thống, người Dao tiền phải trải qua rất nhiều công đoạn như dệt vải, thêu, nhuộm vải bằng lá chàm, vẽ sáp ong…, đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo của đôi bàn tay người phụ nữ. Công đoạn vẽ sáp ong cũng mất khá nhiều thời gian. Do vậy, những bộ trang phục của người Dao Tiền thường có giá thành rất cao.
Để tạo ra những bộ trang phục truyền thống, người Dao Tiền phải trải qua rất nhiều công đoạn
Hằng ngày, họ vẫn tự tay nhuộm chàm, dệt vải, may trang phục truyền thống và gửi gắm vào đó những nét văn hóa bản địa
Những sản phẩm của người Dao Tiền được hoàn thiện
Từng sợi lanh trắng được kéo dài, đều đặn đan xen thành tấm vải mịn màng, như chứa đựng cả câu chuyện về sự kiên trì, bền bỉ của người phụ nữ vùng cao. Giữa nhịp sống hối hả, hình ảnh ấy khiến du khách nhận ra những giá trị giản dị mà bền bỉ nhất vẫn luôn âm thầm tồn tại.
Những tấm vải dần được hoàn thiện, đó không chỉ là thành quả của một công việc, mà là kết tinh của tình yêu, sự kiên nhẫn và niềm tự hào dân tộc của người Dao Tiền. Đằng sau mỗi sản phẩm thủ công ấy là cả một câu chuyện dài, một hành trình về gìn giữ bản sắc.
Những người phụ nữ Dao Tiền không chỉ giữ nghề, mà còn giữ cả linh hồn của núi rừng, của bản làng trong từng sợi lanh, từng nét vẽ. Giữa những đổi thay không ngừng, họ vẫn lặng lẽ sống và làm việc như những người kể chuyện thầm lặng, để những giá trị của cha ông còn mãi mãi trường tồn theo thời gian.
Quốc An