Theo các chuyên gia, công khai tên cá nhân, tổ chức đấu giá đất cao rồi bỏ cọc không hữu hiệu, giải pháp nên đến từ định giá đất và thuế bất động sản.
Tình trạng đấu giá đất cao rồi bỏ cọc tiếp tục được “báo động”.
Quy định chế tài xử lý
UBND TP Hà Nội vừa có văn bản gửi tới các sở, ngành, các quận, huyện, thị xã về công tác đấu giá quyền sử dụng đất, trong đó nhấn mạnh việc hạn chế tổ chức đấu giá để giao đất cho cá nhân tự xây dựng nhà ở; ưu tiên việc đấu giá đất có thu tiền sử dụng, cho thuê đất với đối tượng là tổ chức để thực hiện dự án đầu tư.
Hà Nội cũng yêu cầu UBND cấp huyện lập danh sách các trường hợp trả giá cao hơn thị trường để trúng đấu giá nhưng không nộp tiền. Sau đó, danh sách này sẽ được công khai trên trang thông tin của các huyện, Sở Tài nguyên và Môi trường.
Đồng thời, cơ quan này cũng đề nghị công an thành phố xem xét các biện pháp nghiệp vụ để kịp thời phát hiện vi phạm về đấu giá đất. Công an cũng cần đề xuất giải pháp ngăn chặn hoặc hạn chế việc tiếp tục tham gia đấu giá với các trường hợp trả giá trúng cao bất thường rồi bỏ cọc.
UBND TP Hà Nội cũng lưu ý các đơn vị tổ chức đấu giá đất xem xét việc quy định bước giá, hình thức đấu giá (đấu nhiều vòng bắt buộc) đảm bảo tính cạnh tranh và sát giá thị trường.
Cũng liên quan đến những phiên đấu giá đất nóng gần đây, trong báo cáo vừa gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây dựng cũng ghi nhận một số nơi có hiện tượng “cò đấu giá”, thông đồng làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người tham gia.
Bộ Xây dựng đề xuất hoàn thiện các quy định liên quan đến đấu giá đất như tăng tiền cọc, xác định giá khởi điểm sát thị trường. Thời gian nộp tiền trúng đấu giá cũng cần rút ngắn và hạn chế người tham gia với mục đích đầu cơ.
Đồng thời, cơ quan này cũng đề nghị có chính sách đánh thuế với trường hợp sở hữu nhiều nhà, đất để hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại nhiều lần trong thời gian ngắn để kiếm lời.
Cần sớm đánh thuế bất động sản
Bàn về các giải pháp được nêu trên, giới chuyên gia lo ngại rằng dù công khai khai tên người “bùng cọc” đấu giá hay thậm chí cấm đấu giá đất trong một thời gian đều không hữu hiệu. Bởi lẽ những đối tượng có mục đích đầu cơ, lướt sóng đất đấu giá sẵn sàng tìm người đứng tên hộ để tiếp tục vi phạm.
LS Trương Thanh Đức – Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, cần phải có những điều chỉnh về mặt kỹ thuật để quản lý, làm sao để việc đấu giá đất này không gây ra những hệ lụy cho xã hội.
Theo ông Đức, Luật Đất đai 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Việc liên tục đấu giá đất và giá trúng bị đẩy lên quá cao có thể khiến giá đất ở các địa phương này thiết lập một mặt bằng giá đất mới. Trong khi đó, Luật Đất đai 2024 quy định hàng năm các tỉnh, thành đều phải xây dựng bảng giá đất mới sát giá thị trường.
Theo TS Nguyễn Văn Đính – Chủ tịch VARS, mức thuế bất động sản có thể nâng cao dần với giao dịch bất động sản mà người bán có thời gian nắm giữ ngắn hay nếu chủ sở hữu không đưa bất động sản tham gia hoạt động kinh doanh, không triển khai xây dựng sau khi nhận đất… Việc này sẽ hạn chế các bất cập trong việc mua đi bán lại đất đấu giá, từ đó, giảm tình trạng đẩy giá rồi bỏ cọc.
“Việc đánh thuế bất động sản đúng hướng sẽ hạn chế động lực đầu cơ bất động sản bởi cùng với chi phí lãi vay và các chi phí cơ hội khác, việc sở hữu bất động sản đầu cơ trở nên rủi ro hơn. Mua đi bán lại bất động sản để ăn chênh lệch, hay tạo cung cầu ảo để thổi giá bất động sản dần trở nên vô nghĩa”, ông Đính chia sẻ.
Đồng quan điểm, LS Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Công ty Luật SBLaw cũng cho biết theo kinh nghiệm quốc tế, biện pháp hiệu quả để ngăn chặn đầu cơ là áp dụng thuế cao đối với đất đai không sử dụng hoặc bị đầu cơ. Thuế cũng cần được áp dụng đối với các giao dịch mua bán đất ngắn hạn nhằm giảm bớt động cơ đầu cơ và rửa tiền.
Áp dụng hệ thống thuế suất lũy tiến dựa trên giá trị bất động sản, trong đó thuế suất tăng lên khi giá trị bất động sản cao hơn. Giải pháp này giúp làm tăng chi phí đầu cơ, từ đó giảm sự hấp dẫn của việc đầu tư vào bất động sản chỉ nhằm kiếm lợi nhanh chóng.