Những năm gần đây kinh tế phát triển cao, giao thông thuận lợi nên nhiều gia đình miền Bắc yêu thích và lựa chọn hoa mai đến từ đất phương Nam để trưng dịp Tết.
Theo các nghệ nhân, năm nay thời tiết thuận lợi nên cây mai phát triển rất tốt nên nguồn cung dồi dào
Để đưa được một cây mai ra Bắc mà vẫn giữ được vẻ đẹp, nở bông đúng vào dịp Tết, khách hàng thường lựa chọn cách vận chuyển mai bằng đường bộ và đường hàng không.
Tấp nập đặt hàng thuê mai ra Bắc
Tại thời điểm còn tới 2 tháng nữa mới tới Tết Nguyên đán nhưng các nhà vườn trồng mai lớn nằm trên địa bàn TP.Thủ Đức như Trí Công, Phương Bình, Vũ Huyền, Tư Vân, Ba Sơn… đã tấp nập đón hàng trăm đoàn khách đến từ phương Bắc vào vườn lựa chọn những cây mai vừa ý, đặt hàng. Theo các nhà vườn, khách đến lựa chọn là những doanh nghiệp, cá nhân có mối quan hệ làm ăn lớn đến thuê hoặc mua để đưa ra Bắc trưng vào dịp Tết. Cá biệt, có những khách hàng đến ký hợp đồng thuê từ 5-10 cây với điều kiện “nhà vườn phải giao hàng đúng ngày, đúng địa chỉ”. Trong thời gian này cũng có nhiều khách lẻ từ miền Bắc cũng tìm đến các nhà vườn lựa chọn cho gia đình 1-2 cây ưng ý để đưa ra Bắc, trưng vào dịp tết.
Nghệ nhân Nguyễn Thị Hồng Hạnh, chủ vườn mai Chí Công, nằm trên địa bàn phường Hiệp Bình Chánh, TP.Thủ Đức vui mừng cho biết, trong những ngày tháng 10 và 11-2023, vườn mai Chí Công đã đón gần 50 lượt khách là các doanh nghiệp, cá nhân đến vườn đặt mua hàng đưa hơn 300 gốc mai loại cổ thụ ra Bắc. Những địa phương có nhiều khách đến đặt hàng như: Hà Nội, Hải Dương, Bắc Ninh, Hải Phòng, Nam Định….vào đặt hàng. Thời điểm này là thời gian nhà vườn rất bận rộn, vừa lo chăm sóc cho vườn mai vừa đón tiếp đón tiếp những đoàn khách đến từ phương Bắc.
Để đưa được một cây mai ra Bắc mà vẫn giữ được vẻ đẹp khâu bảo quản để vận chuyện là rất quan trọng.
Thông thường, khách hàng muốn vận chuyển mai ra Bắc bằng đường hàng không thì nhà vườn phải giao hàng từ ngày 25 đến 27 âm lịch. Theo bà Hạnh, trong 3 năm gần đây, cứ vào dịp tết Nguyên đán vườn mai Chí Công còn phải thuê từ 25-40 xe container loại 40 feet, đưa khoảng 250-300 cây mai ra Bắc để giao cho khách hàng. Có khoảng 30% khách hàng lựa chọn vận chuyển mai bằng đường hàng không.
Trong dịp tết, cũng là thời điểm thời tiết hai miền Nam-Bắc đối nghịch nhau (mùa nóng phía Nam, mùa lạnh ở phía Bắc) nên các nhà vườn muốn đưa mai ra Bắc phục vụ người chơi thường phải bứt lá sớm hơn từ 4-5 ngày. Những loại mai được đưa ra Bắc được chia làm 2 loại, mai lớn (loại mai cổ thụ) có giá trị kinh tế cao sẽ phục vụ cho một số đại gia, doanh nghiệp trưng bày ở văn phòng, nhà máy, xí nghiệp. Loại mai nhỏ, có giá trị kinh tế thấp hơn thì phục vụ cho những gia đình có kinh tế khá giả ở thành thị. Nếu những năm trước đây, khách miền Bắc thường chọn những loại mai nhỏ để trưng thì 3 năm trở lại đây khách lại chọn những gốc mai cổ thụ.
Những siêu nhà vườn 3.000 gốc mai
Tại làng mai Thủ Đức có nhiều loại mai có tuổi đời từ 10-100 năm. Những cây mai có tuổi thọ cao, gốc lớn thường có giá trị kinh tế cao, ít người mua nên chủ nhà vườn và khách hàng chuyển qua hình thức cho thuê. Mai lớn, khách hàng thường thuê có giá từ 50 đến 250 triệu đồng/cây tùy loại. Khách thuê là những người có kinh tế tốt. Thời gian thuê thường kéo dài từ 15-20 ngày.
Lượt một vòng ở làng mai Thủ Đức có những nhà vườn siêu lớn có từ 2.500 đến 4.000 gốc mai được kể đến như: Phương Bình, Huyền Vũ, Chí Công, Ba Sơn, Vũ Huyền… Hầu hết những nghệ nhân có nhà vườn lớn đều có khoảng 40-70% gốc mai có tuổi đời từ 40-100 năm. Theo các nghệ nhân, trong những năm gần đây các nhà vườn đều hướng đến thị trường phía Bắc. Tại vườn mai Chí Công, mỗi năm có khoảng 50% lượng mai trong vườn được khách hàng đến từ các tỉnh phía Bắc vào đặt. 40% số lượng mai còn lại trong vườn là để phục vụ cho các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp, văn phòng và người dân trên địa bàn TP.HCM.
Theo nghệ nhân Nguyễn Văn Chí Công, sau khi cây mai ra Bắc và quay ngược về Nam sẽ bị ảnh hưởng do thay đổi thời tiết nên cây mai thường bị kiệt sức. Lúc này chỉ có các nhà vườn giàu kinh nghiệm chăm sóc mới phục hồi lại được. Nói về việc chăm sóc, tạo ra một cây mai đẹp để phục vụ khách hàng nhiều nghệ nhân trồng mai cho rằng, để có một cây mai đẹp không hề đơn giản chút nào. Những việc như bón phân, dọn cỏ, thay đất…thì ai cũng làm được. Riêng việc tỉa cành, cấy ghép, tạo dáng cho cây thì phải là những nghệ nhân có thâm niên, giàu kinh nghiệm có tay nghề cao mới làm được. Công việc này đòi hỏi người thợ có cái nhìn thẩm mỹ, đầu óc sáng tạo và sự kiên trì mới cho ra được cây mai đẹp. Ngoài ra, việc ngắt lá mai vào cuối năm cũng có những quy luật riêng, nghệ nhân phải đoán được thời tiết và thông thạo với nghề thì mới có được những chậu mai nở đúng vào dịp Tết.
Vào lúc cao điểm, các nhà vườn phải huy động từ 30 đến 50 người phục vụ. Nhiệm vụ chính của những người công nhân là phải lặt lá, tháo kẽm trên thân cây mai, sơn chậu, chăm sóc…. Theo các nghệ nhân, việc trồng mai phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời tiết. Năm ngoái, do thời tiết lạnh, mai cho ra hoa muộn nên nhiều nghệ nhân phải chong đèn kích thích cho hoa phát triển. Nếu được mùa, được giá mỗi năm các nhà vườn thu về 3-5 tỷ đồng tiền lãi.
Các nghệ nhân cho rằng, năm nay thời tiết thuận lợi nên cây mai phát triển rất tốt nên nguồn cung dồi dào và sẽ cho ra hoa đúng vào dịp Tết.
Nguyễn Xuân