Người Nga đang chuyển sang sử dụng các mạng riêng ảo (VPN) để vượt qua các biện pháp kiểm soát internet đang thắt chặt của đất nước sau chiến với Ukraine.
VPN là ứng dụng có thể che giấu danh tính và vị trí của người dùng internet để giúp họ truy cập các trang web và dịch vụ bị chặn.
Theo dữ liệu từ SensorTower tổng hợp cho CNBC, 10 ứng dụng VPN hàng đầu trong App Store của Apple và Google Play Store ở Nga đã đạt gần 6 triệu lượt tải xuống từ ngày 24 tháng 2, ngày bắt đầu cuộc chiến, đến ngày 8 tháng 3.
Con số này đã tăng 1.500% khi so sánh với 10 ứng dụng VPN hàng đầu trong khoảng thời gian 13 ngày trước đó.
Internet của Nga đã bị kiểm duyệt trong nhiều năm, mặc dù các nền tảng lớn của Hoa Kỳ như Facebook, Twitter và Google đã được cung cấp miễn phí, không giống như ở Trung Quốc, nơi chúng hoàn toàn bị chặn. Tuy nhiên, các công ty này đã hoạt động dưới nguy cơ bị chặn, đặc biệt nếu họ lưu trữ nội dung được cho là chỉ trích Điện Kremlin.
Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin gần đây đã tìm cách thắt chặt hơn nữa đối với Internet. Vào năm 2019, Nga đã ban hành luật “Internet có chủ quyền” trao cho các cơ quan chức năng trên phạm vi rộng quyền hạn để cố gắng ngắt kết nối Internet của họ với phần còn lại của thế giới. Vào thời điểm đó, Nga cho biết luật này được thiết kế để tăng cường khả năng bảo vệ nước này trước các cuộc tấn công mạng.
Khi cuộc chiến tiếp tục, Nga đang tìm cách hạn chế hơn nữa quyền truy cập vào các nền tảng internet nước ngoài. Facebook thuộc sở hữu của Neta đã bị chặn vào ngày 4 tháng 3, trong khi quyền truy cập vào Twitter bị hạn chế.
Vào ngày 5 tháng 3, nhu cầu về VPN đã tăng hơn 10 lần so với mức trung bình, theo Top10VPN, một trang web đánh giá và dữ liệu.
Người phát ngôn của SensorTower trả lời CNBC qua email: “Khi nhiều công ty bắt đầu hạn chế quyền truy cập vào các sản phẩm của họ ở Nga, các ứng dụng VPN đã trải qua một đợt áp dụng tăng vọt trên thị trường khi người dùng Nga cố gắng vượt qua những hạn chế này”.
“Số lượt cài đặt các ứng dụng VPN có thể sẽ tiếp tục tăng lên khi các hạn chế tiếp tục tăng lên. Hiện tại, các khác kho ứng dụng như App Store và Google Play vẫn có sẵn các ứng dụng VPN, tuy nhiên điều đó rất có thể sẽ thay đổi trong tương lai”, SensorTower nói thêm.
Công ty VPN Surfshark cho biết doanh số hàng tuần của họ ở Nga đã tăng 3.500% kể từ ngày 24/2, với mức tăng đột biến nhất được ghi nhận vào ngày 5/3 đến ngày 6/3 khi Facebook bị chặn.
Người phát ngôn của Surfshark nói với CNBC: “Sự gia tăng nhanh chóng như vậy có nghĩa là những người sống ở Nga đang tích cực tìm cách để tránh sự giám sát và kiểm duyệt của chính phủ”.
Trong khi đó, Twitter đã tung ra phiên bản trang web của mình trên Tor, một dịch vụ mã hóa lưu lượng truy cập internet để giúp che giấu danh tính của người dùng và ngăn chặn sự giám sát của họ.
Trong khi Nga chuyển sang chặn các dịch vụ, một loạt các công ty công nghệ với danh sách ngày càng tăng đã quyết định dừng hoạt động của mình tại thị trường này. Trong tháng này, Netflix và Apple đã tạm ngừng bán hàng hoặc dịch vụ ở Nga.
Nguyễn Long