Nhãn tiêu da bò là cây trồng dễ tính và cho năng suất cao, tuy nhiên từ năm 2015 trở lại đây, cây nhãn tiêu da bò đã bị loài nhện lông nhung (Eriophyes dimocarpi) tấn công và trở thành dịch bệnh nguy hiểm (bệnh chổi rồng) trên cây trồng này. Chính vì thế, nhiều nhà vườn đã chán nản và đốn bỏ thay vào đó bằng những cây trồng khác có giá trị kinh tế hơn.
Cây nhãn có lá màu xanh đọt chuối chuẩn bị để xử lý ra hoa. Ảnh TL.
Tuy nhiên, mặc dù hiện nay các vườn nhãn còn lại vẫn có bệnh chổi rồng tấn công, nhưng một số vườn vẫn cho ra hoa với tỷ lệ từ 70% thậm chí có vườn lên đến 90%.
Với đặc tính ra hoa trên ngọn, bên cạnh áp dụng đúng kỹ thuật xử lý ra hoa và chế độ dinh dưỡng đầy đủ cho cây thì việc quản lý tốt cơi đọt cuối cùng để chuẩn bị xử lý ra hoa là vấn đề quyết định đến tỷ lệ ra hoa của cây nhãn tiêu da bò. Qua đây xin giới thiệu đến quý bà con một số lưu ý khi canh tác nhãn tiêu da bò trong thời kỳ xử lý ra hoa nhằm nâng cao tỷ lệ ra hoa, đậu trái, tăng thu nhập cho bà con nông dân trồng nhãn tiêu da bò hiện nay.
1. Trước khi xử lý ra hoa
Khi cơi đọt chuẩn bị để xử lý ra hoa vừa nhú khoảng 1cm (tùy tình trạng sinh trưởng của cây mà quyết định xử lý ra hoa ở cơi đọt thứ 2 hoặc thứ 3): bà con tiến hành phun các loại thuốc phòng trừ nhện và phun lặp lại sau 7 ngày để quản lý tốt cơi đọt này, đảm bảo cơi đọt này không bị nhiễm bệnh chổi rồng.
Bên cạnh đó, song song với việc quản lý nhện lông nhung thì nhà vườn phải tiến hành bổ sung phân bón lá có hàm lượng lân cao như MKP (0-52-34) hoặc NPK (10 – 60 – 10) kết hợp với việc bón gốc các loại phân bón có chứa hàm lượng lân cao (DAP) để tăng khả năng phân hóa mầm hoa giúp cây ra hoa mạnh hơn.
Lưu ý khi phun thuốc:
– Nên sử dụng những loại thuốc đặc trị nhện, thuốc ít độc, thuốc sinh học và nên luân phiên thuốc có hoạt chất khác nhau để giảm tính kháng thuốc của nhện
– Nên phun thuốc đúng liều lượng thuốc và lượng nước trên đơn vị diện tích, không cần tăng liều, không nên phối trộn nhiều loại thuốc với nhau
– Nên dùng vòi phun với cần phun dài phun đều tán cây, đảm bảo thuốc tiếp xúc được với nhện ở 2 mặt lá.
2. Xử lý ra hoa
Khi cơi đọt chuẩn bị xử lý ra hoa chuyển sang màu xanh lá lụa (lá non có màu xanh đọt chuối): Tiến hành xử lý thuốc kích thích ra hoa nhãn bằng thuốc KClO3 (Chlorat kali) với liều lượng khuyến cáo ghi trên bao bì. Sau khi tưới thuốc xong cần tưới nước liên tục 3 ngày để hóa chất có thể tan hoàn toàn.
Khoảng 7 đến 10 ngày sau khi tưới thuốc kích thích ra hoa thì tiến hành khoanh cành từ 5 – 10mm, chú ý mỗi cây nên chừa 1- 2 nhánh thở, kết hợp với việc siết nước mương vườn cạn.
Khoảng 25 – 30 ngày sau khi khoanh cành thì hoa bắt đầu nhú.
Hoa nhãn phát triển tốt sau một thời gian khoanh cành mặc dù cây bị nhiễm bệnh chổi rồng.
3. Giai đoạn cây ra hoa
Khi hoa bắt đầu nhú, giai đoạn này cần thăm vườn thường xuyên để phát hiện thời điểm hoa nhú sớm nhất (2-3cm) và tiến hành việc phun ngừa nhện lông nhung, tránh tình trạng phun thuốc trừ nhện trễ khi hoa nhú đã dài, khi đó nhện đã tấn công phát hoa và gây nên chổi rồng trên hoa. Nên phun lặp lại 2 hoặc 3 lần (tùy theo áp lực bệnh trên vườn) để bảo vệ phát hoa không bị nhện tấn công.
Song song đó, bắt đầu tưới nước trở lại liên tục 3-5 ngày (ngày đầu tưới ít và tăng dần lên, tránh tình trạng cây bị sốc nước sau thời gian dài bị siết nước) và bón phân cho cây bằng các loại phân có đầy đủ NKP để giúp cây khỏe, phát hoa ra được dài và mập hơn.
Có thể pha chung thuốc trừ nhện với các loại phân bón lá trung, vi lượng có chứa Boron để giúp tăng khả năng thụ phấn cho cây, đặc biệt là khi cây trổ hoa vào những tháng có mưa nhiều.
Đặc biệt, ngưng phun xịt các loại thuốc hóa học và phân bón lá cho cây khi hoa bắt đầu nở vì sẽ ảnh hưởng đến khả năng thụ phấn cũng như tỷ lệ đậu trái của cây.
4. Sau khi trổ hoa
Khi trái đậu được khoảng 1 tháng (hoặc đường kính trái 0,3-0,5cm) thì tiến hành bón phân nuôi trái và phun ngừa các loại sâu đục cuống trái. Trên nhãn tiêu da bò thì bệnh hại không đáng ngại, xuất hiện với tỷ lệ thấp có thể không cần phun xịt.
Một số hoạt chất có thể phun trừ nhện và sâu đục cuống trái như:
+ Trừ nhện có thể sử dụng một số hoạt chất sau: Pyridaben (Alfamite 15EC), Diafenthiuron (Pegasus), Sulfur (Kumulus), Fenpyroximate (Ortus5 SC), Propargite (Comite), Emamectin Benzoate + Matrin (Rholam Super).
+ Trừ sâu đục cuống trái có thể sử dụng một số hoạt chất sau: Abamectin (Brightin4.0EC), Emamectin benzoate (Dylan 2EC, Tungmectin5.0), Cartap (Padan 95SP).
Theo TT Khuyến nông Quốc gia