Kỷ niệm 90 năm Cuộc đấu tranh Lưu huyết tại Nhà ngục Kon Tum

Chương trình 90 năm – Lửa hồng đất Ngục” – tái hiện lại sự quả cảm, hy sinh anh dũng của các chiến sĩ cộng sản trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp và tay sai tại Nhà ngục Kon Tum cách đây 90 năm.

Tại buổi lễ, các đại biểu đã cùng đặt vòng hoa, dâng hương tại Tượng đài bất khuất và 2 ngôi mộ chung; ôn lại truyền thống 90 năm Cuộc đấu tranh Lưu huyết tại Nhà ngục Kon Tum với chương trình sâu khấu hóa “90 năm – Lửa hồng đất Ngục” – tái hiện lại sự quả cảm, hy sinh anh dũng của các chiến sĩ cộng sản trong cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp và tay sai tại Nhà ngục Kon Tum cách đây 90 năm.

Nhà ngục Kon Tum do thực dân Pháp xây dựng từ những năm 1915-1917, là nơi giam giữ tù chính trị được lập sớm nhất ở khu vực Tây Nguyên nhằm đàn áp phong trào cách mạng của quân và dân ta.

Từ năm 1929, thực dân Pháp đã bắt đầu đưa tù nhân chính trị từ nơi khác về giam giữ tại Nhà ngục Kon Tum. Người tù chính trị đầu tiên là đồng chí Ngô Đức Đệ, người lập ra Chi bộ Binh – Chi bộ Đảng đầu tiên ở tỉnh Kon Tum, bị thực dân Pháp đưa lên giam giữ tại Nhà ngục Kon Tum vào tháng 6/1930.

Giai đoạn 1930-1931, thực dân Pháp đã đưa gần 300 tù chính trị từ các tỉnh đồng bằng lên giam giữ tại Nhà ngục Kon Tum. Trong quá trình giam cầm các chiến sĩ cách mạng, thực dân Pháp đã bắt tù chính trị ra công trường thi công đường 14 ở Đăk Pao làm việc quần quật với bệnh tật, sốt rét, kiết lỵ, những trận đòn roi, giết người. Chỉ vỏn vẹn trong 6 tháng thi công đoạn đường 15 km (từ tháng 12/1930 đến tháng 6/1931), đã có tới 150 trong số gần 300 tù chính trị chết, những người sống sót cũng chỉ còn “da bọc xương với bệnh tật đầy người”.

Đỉnh cao là cuộc đấu tranh lưu huyết vang dậy núi rừng của các tù chính trị để phản đối việc bắt tù nhân đi làm đường 14 lần thứ hai. Các tù chính trị đã đoàn kết đồng lòng, quyết tâm tuyệt thực để phản đối chính sách cai trị, cùng với đó đưa ra Bản tuyên ngôn chính trị và yêu sách của tù nhân đối với chính quyền thực dân Pháp. Cuộc đấu tranh cứ thế tiếp diễn và ngày một sục sôi hơn. Nhiều chiến sĩ đã ngã xuống trong cuộc đấu đấu này.

Cuộc đấu tranh Lưu huyết và tuyệt thực của các chiến sĩ Cộng sản tại nhà lao Kon Tum đã gây tiếng vang lớn trong dư luận thế giới về quyền tự do công lý và nhân phẩm con người, làm cho nhân dân trong nước và trên thế giới thấy rõ hơn về chính sách cai trị lao tù tàn bạo của thực dân Pháp ở Đông Dương.

Sức lan tỏa của cuộc đấu tranh Lưu huyết và tuyệt thực đã buộc thực dân Pháp phải thay đổi chế độ cai trị hà khắc, chấp nhận nhượng bộ theo yêu sách của các tù chính trị đưa ra, từ bỏ việc xây dựng đường 14; đặc biệt đến năm 1934 thực dân Pháp phải giải tán bộ máy Nhà ngục Kon Tum, bỏ hẳn Nhà lao Kon Tum.

Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum Dương Văn Trang phát biểu tại buổi lễ.

Phát biểu tại buổi Lễ, Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum Dương Văn Trang xúc động nói: “90 năm đã trôi qua, hình ảnh những người tù chính trị tại Ngục Kon Tum ngã xuống vì độc lập, tự do cho đất nước, vì lý tưởng cao đẹp vẫn sống mãi trong triệu triệu trái tim của bao thế hệ hôm nay và mãi mãi mai sau. Những dòng máu Cộng sản đã lưu huyết trên mảnh đất này để phong trào cách mạng Kon Tum hình thành và phát triển…”.

“Được sống trong hòa bình, độc lập, tự do, mỗi chúng ta phải tự rèn luyện, noi gương các thế hệ cha anh; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, khơi dậy và hiện thực hóa khát vọng xây dựng quê hương Kon Tum ngày càng giàu đẹp, để xứng đáng hơn nữa với sự hy sinh của lớp lớp thế hệ cha anh đi trước. Tôi kêu gọi toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, đoàn kết một lòng, quyết tâm đem hết khả năng, trí tuệ, ý chí và nghị lực, khát vọng để xây dựng tỉnh Kon Tum phát triển nhanh và bền vững”, Bí thư Tỉnh Kon Tum đề nghị.

Dương Nương