Sau 19 ngày làm việc, kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV đã xem xét một khối lượng công việc lớn, đạt sự đồng thuận rất cao, quyết định nhiều nội dung quan trọng không chỉ cho năm 2022, mà cả cho giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo.
Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV đã xem xét một khối lượng công việc lớn, đạt sự đồng thuận rất cao.
Tại kỳ họp này đã có 1.48 lượt đại biểu Quốc hội phát biểu tại 6 phiên thảo luận tổ, 592 lượt thảo luận và 62 lượt tranh luận tại 23 phiên họp toàn thể tại hội trường. Trong đó, tại phiên chất vấn có 133 lượt đại biểu thực hiện quyền chất vấn, 28 lượt đại biểu tranh luận để làm rõ hơn những vấn đề quan tâm. Tổ chức phát thanh, truyền hình trực tiếp 19 phiên với tổng thời lượng là 62 giờ.
Quốc hội đã xem xét, biểu quyết thông qua 5 luật, 16 nghị quyết chuyên đề và Nghị quyết chung của kỳ họp, cho ý kiến về 6 dự án luật và quyết nghị nhiều nội dung quan trọng khác.
Phát biểu bế mạc kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, về kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước, Quốc hội đã dành nhiều thời gian thảo luận, đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2021; tình hình triển khai và kết quả phát triển kinh tế-xã hội, tài chính, NSNN những tháng đầu năm 2022.
Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2020 và yêu cầu Chính phủ tăng cường chỉ đạo, có giải pháp siết chặt hơn nữa kỷ luật, kỷ cương tài chính, khắc phục những tồn tại, hạn chế, yếu kém, đẩy mạnh thực hành tiết kiệm trong chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý nghiêm các sai phạm trong lập, chấp hành, kế toán và quyết toán NSNN, trong quản lý, sử dụng NSNN và tài sản công.
Về công tác lập pháp, Quốc hội đã thông qua 5 luật và các nghị quyết, góp phần kịp thời thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, tiếp tục cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013; bảo đảm thực thi các cam kết quốc tế nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về sở hữu trí tuệ; phát triển thị trường bảo hiểm; xây dựng nền điện ảnh Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng lực lượng cảnh sát cơ động chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; tạo động lực mới trong công tác thi đua khen thưởng; nâng cao hiệu quả công tác giáo dục cải tạo phạm nhân; phát triển tỉnh Khánh Hòa nhanh và bền vững, là hình mẫu của sự gắn kết giữa phát triển kinh tế-xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Việc thông qua các luật, nghị quyết với sự thống nhất, tập trung cao là thành quả của quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, từ sớm, từ xa của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội và các cơ quan hữu quan, với sự phát huy dân chủ, tranh thủ tối đa trí tuệ, đóng góp của của nhân dân, của cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước, các bậc lão thành cách mạng, các chuyên gia, nhà khoa học. Đây là bài học quý để tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lập pháp cũng như các quyết sách khác của Quốc hội.
Quốc hội cũng đã cho ý kiến về 6 dự án luật, gồm: Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật Thanh tra (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện, Luật Dầu khí (sửa đổi); tập trung vào nguyên tắc, mục tiêu, những quan điểm lớn, chính sách quan trọng; phân tích thấu đáo các tác động của chính sách và các nội dung cụ thể của các điều, khoản trong từng dự án luật. Đề nghị cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp với cơ quan soạn thảo, trình dự án và các cơ quan, tổ chức có liên quan nghiên cứu kỹ lưỡng ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để tiếp thu, chỉnh lý dự thảo và xây dựng dự thảo báo cáo giải trình, bảo đảm chất lượng cao nhất của dự án luật để trình Quốc hội tại kỳ họp sau.
Quốc hội đã xem xét, biểu quyết thông qua 5 luật, 16 nghị quyết chuyên đề và Nghị quyết chung của kỳ họp, cho ý kiến về 6 dự án luật và quyết nghị nhiều nội dung quan trọng khác.
Về hoạt động giám sát tối cao
Quốc hội dành thời gian thích đáng để nghe và thảo luận các báo cáo về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2021, báo cáo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 3; xem xét các báo cáo về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV.
Các vị đại biểu Quốc hội đánh giá cao các báo cáo đã bám sát thực tiễn đời sống, cơ bản phản ánh trung thực tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của nhân dân và cử tri cả nước, đồng thời, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, sát thực để Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, các cơ quan tổ chức hữu quan tập trung giải quyết để tạo chuyển biến cơ bản trong công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí tương xứng với những kết quả đạt được trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và kịp thời giải quyết những kiến nghị của nhân dân và cử tri đối với các vấn đề “nóng” về kinh tế-xã hội đang nổi lên hiện nay.
Quốc hội đã giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành và ban hành Nghị quyết về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch và một số giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030. Trong đó cho phép điều chỉnh một số quy định hiện hành chưa phù hợp, tháo gỡ các tồn tại, bất cập trước mắt để đẩy nhanh tiến độ và chất lượng công tác lập quy hoạch, đồng thời, giao Chính phủ đánh giá toàn diện việc thực hiện Luật Quy hoạch để sớm đề xuất, sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch và các luật liên quan đến quy hoạch vào thời gian phù hợp.
Qua 2,5 ngày chất vấn đối với 3 bộ trưởng và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh với sự tham gia trả lời của các Phó Thủ tướng Chính phủ và các vị trưởng ngành về các lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, tài chính, ngân hàng, giao thông vận tải… đã cho thấy các vấn đề được Quốc hội lựa chọn làm nội dung chất vấn là “trúng và đúng”, vừa có tính thời sự, cấp bách trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài. Phiên chất vấn và trả lời chất vấn diễn ra sôi nổi, dân chủ, trách nhiệm với tinh thần xây dựng cao.
Trên cơ sở đó, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc chất vấn và trả lời chất vấn, yêu cầu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các vị bộ trưởng, trưởng ngành thực hiện quyết liệt những cam kết cụ thể, cả về những việc phải làm và thời hạn hoàn thành để tạo chuyển biến thực sự đối với từng lĩnh vực được chất vấn, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân và cử tri cả nước. Đây cũng là cơ sở để Quốc hội giám sát lại và xem xét lấy phiếu tín nhiệm tại kỳ họp cuối năm giữa nhiệm kỳ.
Quốc hội đã thảo luận, thông qua Nghị quyết về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023, Nghị quyết thành lập Đoàn giám sát chuyên đề “Việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng” và “Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030”. Đây là các chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội trong năm 2023. Quốc hội cũng đã giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội trong thời gian tới.
Xem xét và quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia
Lần đầu tiên tại một kỳ họp Quốc hội, có 5 dự án quan trọng quốc gia được xem xét quyết định chủ trương đầu tư, nâng tổng số dự án mà Quốc hội khóa XV xem xét, quyết định chủ trương đầu tư trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ lên 6 dự án với tổng mức đầu tư 392.644 tỷ đồng. Đây đều là những dự án giao thông trọng điểm, có ý nghĩa cấp bách, lan tỏa, bảo đảm quốc phòng, an ninh, tăng cường liên kết vùng, thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, các vùng và từng địa phương.
Quốc hội đã thông qua các nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đường Vành đai 3 TPHCM, Dự án đường Vành đai 4-vùng Thủ đô Hà Nội, các Dự án xây dựng đường bộ cao tốc: Biên Hòa-Vũng Tàu (giai đoạn 1), Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1), Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng (giai đoạn 1).
Tại kỳ họp này, trên cơ sở đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội đã đồng ý bổ sung nội dung bất thường về công tác nhân sự vào chương trình kỳ họp và đã thực hiện các thủ tục theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, ban hành Nghị quyết bãi nhiệm tư cách đại biểu Quốc hội; phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc cách chức Bộ trưởng Bộ Y tế đối với ông Nguyễn Thanh Long vì đã có những sai phạm nghiêm trọng trong vụ án Công ty Việt Á.
Quốc hội đã thông qua Nghị quyết kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV với nhiều nội dung quan trọng, trong đó, đã quyết nghị: Kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng; điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng dự án đường Hồ Chí Minh; chủ trương chuyển vốn vay về cho vay lại, bảo lãnh Chính phủ thành cấp phát NSNN đối với một số dự án giao thông trọng điểm trước khi Luật Quản lý nợ công năm 2017 có hiệu lực.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV đã thành công tốt đẹp. Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm, phối hợp chặt chẽ của các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các cơ quan, tổ chức hữu quan đã chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo những nội dung của kỳ họp.
Hải Liên