Các nhà lập pháp và quan chức của chính quyền Mỹ đang đưa ra các đề xuất để thúc đẩy các công ty Mỹ chuyển hoạt động hoặc nhà cung cấp chính ra khỏi Trung Quốc.
Từ nội dung của các cuộc phỏng vấn với các quan chức chính phủ, các giám đốc điều hành trong ngành và các thành viên của quốc hội Mỹ cho thấy các cuộc thảo luận rộng rãi đang diễn ra, tất cả đều xoay quanh việc giảm thuế và trợ cấp tái cấu trúc cho các doanh nghiệp rời Trung Quốc.
Trong đó có rất nhiều các ý tưởng về một quỹ đầu tư mạo hiểm với 25 tỷ đô la để khuyến khích các công ty Mỹ “cải tổ mạnh mẽ và thay đổi triệt để” mối quan hệ với Trung Quốc.
Đã từ lâu, Tổng thống Donald Trump cam kết sẽ đưa một số ngành sản xuất trở về Mỹ. Đại dịch COVID-19 xảy ra và những lo ngại liên quan đến sự phụ thuộc của chuỗi cung ứng thực phẩm và y tế của Mỹ vào Trung Quốc đang khiến Nhà Trắng quyết liệt hơn bao giờ hết.
Mới đây, D.Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp trao cho một cơ quan đầu tư của Mỹ ở nước ngoài quyền hạn mới với mục tiêu mà như Trump nói: “sản xuất mọi thứ nước Mỹ cần và xuất khẩu ra thế giới”.
Tuy nhiên, chính quyền Trump vẫn đang “loay hoay” về cách thức tiến hành và vấn đề …tiền bạc do thời điểm này nước Mỹ đang rơi vào sự suy thoái của đại dịch. Quốc hội Mỹ đã bắt tay tìm kiếm một gói kích thích tài khóa nhưng vẫn chưa rõ …khi nào thì xong.
Lưỡng Đảng chạy đua dự luật.
Cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đều đang lập các dự luật để giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất, chiếm khoảng 18% tổng lượng kim ngạch nhập khẩu của Mỹ trong năm 2019.
Thời điểm này, chủ đề về chuỗi cung ứng và tính toàn vẹn của chuỗi cung ứng … đang chiếm lĩnh toàn bộ tâm trí của các thành viên trong Quốc hội Mỹ. Và tất nhiên, đứng đầu đang là vấn đề về chuỗi cung ứng y tế và hàng hóa liên quan đến quốc phòng, bao giờ cũng vậy.
Đảng Cộng hòa đang tập trung thúc đẩy các quy tắc nội dung địa phương cho chuỗi cung ứng y tế và “trợ cấp đầu tư hào phóng” để khuyến khích tăng cường sản xuất trong nước một loạt các loại hàng hóa và linh kiện.
Bên cạnh đó là một dự luật thông qua việc cấm bán một số hàng hóa nhạy cảm cho Trung Quốc và tăng thuế đối với thu nhập của các công ty tại Mỹ của Trung Quốc. Ngoài ra, Đảng Cộng hòa đề xuất tài trợ cho các công ty dễ bị tổn thương của Hoa Kỳ, vốn rất quan trọng đối với an ninh quốc gia của Mỹ.
Một dự luật lưỡng đảng được giới thiệu đề xuất thành lập một hội đồng thông qua việc cắt giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung của Trung Quốc.
Ngoài ra các nhà lập pháp cũng hy vọng các dự luật sẽ bao gồm các điều khoản đáng chú ý trong Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA), chính sách thiết lập dự luật trị giá 740 tỷ đô la cho Lầu năm góc mà Quốc hội thông qua hàng năm.
Nhiều ý kiến trái chiều.
Một ý kiến đang gây tranh cãi ở Washington là cách thức mà chính phủ Mỹ sẽ phân bổ 25 tỷ đô la cho các công ty như thế nào.
Cho tới thời điểm này, mọi việc vẫn chưa ngã ngũ, một số trợ lý quốc hội Mỹ đang cho rằng nó là một phần quan trọng của các cuộc thảo luận gần đây. Một trong những quan chức hành chính cho biết các bang có thể điều hành các quỹ thông qua các tổ chức phát triển kinh tế riêng biệt.
Đó sẽ là một “món lợi” giành cho các tiểu bang đang vật lộn trong cuộc phong tỏa kinh tế thời gian qua khi mà COVID khiến các bang này giảm mạnh doanh thu thuế và tăng mạnh chi phí liên quan.
Tuy nhiên, có một số vấn đề đang được quan tâm, việc đưa đồng đô la trực tiếp cho các công ty để dịch chuyển các chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc có thể sẽ vi phạm các quy tắc điều hành của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và có thể trở thành rào cản với các công ty nước ngoài khi kinh doanh tại Hoa Kỳ.
Cố vấn kinh tế của Nhà Trắng, Larry Kudlow, cho rằng nên sử dụng các ưu đãi thuế thay vì thúc đẩy các công ty Mỹ chuyển đổi một số nhà sản xuất.
Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và những người khác thì ủng hộ việc xây dựng mạng lưới các nhà cung cấp thuốc và y tế đáng tin cậy ở nước ngoài.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao, đang làm việc với các cơ quan khác và chính phủ nước ngoài để đa dạng hóa chuỗi cung ứng của Mỹ. Điều này bao gồm việc quay trở lại sản xuất tại Hoa Kỳ và mở rộng cơ sở của các đối tác sản xuất quốc tế của nước Mỹ.
Nguyễn Chuẩn