Thị trường chuyển đổi số trong doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng đối với các bạn khởi nghiệp chuyển đổi số (gọi tắt là khởi nghiệp số).
Tìm cơ hội từ thị trường chuyển đổi số
Chuyển đổi số có thể nói đang được thay đổi nhanh chóng từ mô hình thay đổi 3C.Chữ C thứ nhất – Consumer – khách hàng.Thế hệ Z sinh sau năm 1995 ngày càng thúc đẩy quá trình dịch vụ và sản phẩm số nhiều hơn.Chữ C thứ hai đó chính là Competitor- các đối thủ cạnh tranh. Chúng ta chứng kiến sự thay đổi sâu sắc trong vòng 4 năm nay trong lĩnh vực vận chuyển khi hàng chục hàng trăm doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ đã thay đổi bộ mặt ngành. Dự báo các lĩnh vực thay đổi nhanh chóng dưới tác động cạnh tranh đó là ngành bán lẻ, ngân hàng, du lịch và giáo dục. Chữ C cuối cùng đó chính là Company- doanh nghiệp khi chuyển đổi số là mệnh lệnh để doanh nghiệp gia tăng năng suất, chất lượng, độ linh hoạt cũng như tốc độ phục vụ thị trường.
Startup Gotadi cung cấp nền tảng cho các doanh nghiệp du lịch có thể tự book vé và đặt phòng.
Bản chất của startup đó là nhìn ra và đáp ứng nhu cầu của thị trường với một giải pháp sáng tạo sử dụng công nghệ và có khả năng nhân rộng – scale up. Startup có thể hình thành bởi lực kéo – đáp ứng nhu cầu thị trường và lực đẩy- công nghệ tạo ra cách thức mới.Chuyển đổi số là một cơ hội hiếm hoi khi đồng thời tạo ra lực kéo – từ người sử dụng thế hệ Z và lực đẩy – công nghệ mang lại ví dụ taxi công nghệ.Như vậy, chuyển đổi số đã mang lại những giá trị vô cùng thuận lợi cho các startup trong vòng 5 năm tới.
Thị trường chuyển đổi số trong doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng đối với các bạn khởi nghiệp số. Các startup có thể tập trung vào ba cấp độ như sau: Thứ nhất, cung cấp các giải pháp số cho các hoạt động truyền thống của doanh nghiệp ví dụ nhân sự, marketing. Chúng ta đã thấy rất nhiều các startup số dạng này ví dụ auto marketing.Thứ hai, cung cấp các nền tảng số cho doanh nghiệp thực hiện các hoạt động.Các startup cung cấp các giải pháp ERP hoặc vận chuyển/ logistics thuộc cấp độ này.Thứ ba, thay đổi hẳn mô hình kinh doanh cho doanh nghiệp ví dụ giải pháp gotadi.com cung cấp nền tảng cho các doanh nghiệp du lịch có thể tự book vé và đặt phòng cạnh tranh với Agoda.
Khách hàng số
Thị trường B2B cho doanh nghiệp là thị trường rất tiềm năng bền vững tuy nhiên khởi nghiệp ban đầu khá khó khăn do các doanh nghiệp đòi hỏi các giải pháp số phải thật sự hoàn thiện và vận hành hiệu quả. Nhà nước và các tập đoàn lớn có thể là những bệ đỡ tốt cho các khởi nghiệp số B2B khi đầu tư các khoản tiền seeding và các cam kết mua / sử dụng dịch vụ số.
Thị trường cho khách hàng lẻ chuyển đổi số là một thị trường đa dạng.Có thể nói tất cả những gì truyền thống đang diễn ra trên thị trường bán lẻ đều có thể là cơ hội cho các bạn startup nếu như startup có đủ khả năng phát triển dịch vụ. Các startup chuyển đổi số trên thị trường bán lẻ hãy đi theo chuỗi hành trình khách hàng truyền thống – customer journey. Dựa trên chuỗi hành trình này, các startup tập trung vào các nỗi đau – customer pain point và đổi mới sáng tạo sử dụng công nghệ để gia tăng và cải thiện trải nghiệm khách hàng thông qua giải pháp số.
Ví dụ hàng năm có hàng triệu học sinh và phụ huynh loay hoay trong kỳ tuyển sinh để tìm hiểu và lựa chọn các trường đại học cao đẳng tốt và phù hợp nhu cầu nghề nghiệp cũng như khả năng tài chính của gia đình. Trong hành trình trải nghiệm đó, các phụ huynh và các em học sinh sẽ có vô vàn những nỗi đau – customer pain point như khi tham dự các ngày hội hướng nghiệp offline trong thời tiết xấu và phải di chuyển hàng chục km tới địa điểm tổ chức ngày hội tuyển sinh.
Tại sao không có khởi nghiệp số nào, tư duy và đưa ra các giải pháp thị trường rất lớn tiềm năng này hàng năm?
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trao giải nhất cuộc thi Viet Solutions 2021 cho đại diện Vintom – giải pháp chuyển dữ liệu số sang video.
Những rủi ro tiềm ẩn
Khởi nghiệp số đang rất thuận lợi cho các bạn trẻ tuy nhiên trong lĩnh vực này độ rủi ro cũng rất cao khi các bạn startup vừa phải phát triển sản phẩm và vừa phải phát triển thị trường.
Rủi ro lớn thứ hai của khởi nghiệp số đó chính là các mô hình số rất dễ dàng nhân rộng xuyên biên giới giữa các nước ASEAN và thế giới.Các startup công nghệ nước ngoài với tiềm lực tài chính, công nghệ và thị trường rộng lớn sẽ có những ưu thế hơn hẳn các startup trong các lĩnh vực này tại Việt Nam.Các bạn khởi nghiệp số sẽ rất cần đánh giá không chỉ thị trường Việt Nam mà còn những đối thủ cạnh tranh tại ASEAN và thế giới.
Rủi ro lớn thứ ba của khởi nghiệp số theo tác giả là cố tình bỏ qua nghiên cứu cách thức hoạt động truyền thống cho các giải pháp. Tác giả đã từng hỏi một startup khi họ cố gắng đưa ra một giải pháp số vận hành nhà máy thông minh – Smart digital manufacturing nhưng trong team hoàn toàn không có các chuyên gia tư vấn năng suất, chất lượng và vận hành nhà máy. Như vậy giải pháp của các bạn không thể bám sát và tinh chỉnh theo những yêu cầu thực tế. Giải pháp số phải bắt đầu từ nền tảng vận hành truyền thống.
Khởi nghiệp số sẽ là cơ hội lớn cho startup Việt Nam kiến tạo những Unicorn trong 5 năm tới.Chúc các bạn trẻ startup sẽ thành công với xu hướng khởi nghiệp số.
ThS Vũ Tuấn Anh – Chuyên Gia Khởi Nghiệp và Đổi mới sáng tạo