Quốc hội đã đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2023 là 6,5%, thấp hơn kết quả đạt được của năm 2022 là 8,02% và đây được đánh giá là mục tiêu đầy thách thức.
Năm 2023, dự báo tình hình thế giới sẽ tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp khó lường cả về chính trị, an ninh, kinh tế, xã hội. Trong nước, các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ tăng lạm phát là rất lớn. Khó khăn và nhiều thách thức, nhất là biến động giá nguyên vật liệu đầu vào, đà phục hồi tiêu dùng trong nước, tạo áp lực lạm phát, chi phí sản xuất tăng cao, rủi ro về chuỗi cung ứng; thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ do nhà nước quản lý, thiên tai, dịch bệnh bão lũ, biến đổi khí hậu…
Như vậy, bối cảnh quốc tế sẽ trở nên khó khăn hơn trong năm 2023 và sẽ tác động không nhỏ tới tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Trong bối cảnh này, Quốc hội đã đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2023 là 6,5%, dù thấp hơn kết quả đạt được của năm 2022 là 8,02% nhưng đây được đánh giá là mục tiêu đầy thách thức.
Quốc hội đã đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2023 là 6,5% đây được đánh giá là mục tiêu đầy thách thức.
Thậm chí, nói như TS Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ: “Mục tiêu đặt ra cho 2023 không phải là cao mà là rất cao, nhưng có cơ sở và điều kiện để đặt ra mục tiêu như vậy”.
Theo đó, ông Kiên phân tích, điều kiện đầu tiên là Việt Nam có chính trị ổn định. Có một thị trường nội địa lớn, quy mô dân số lên tới 100 triệu người sẽ là lối thoát, là bệ đỡ cho doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế thế giới rơi vào khủng hoảng, thị trường thế giới thu hẹp. Bên cạnh đó, Việt Nam có nhiều cơ hội và thế mạnh từ các hiệp định thương mại để mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu; đã chuẩn bị nguồn lực đủ lớn để tăng đầu tư công năm 2023.
Hơn nữa, doanh nghiệp Việt Nam tuy nhỏ và yếu nhưng có sức sống mạnh mẽ, linh hoạt. Các chính sách hỗ trợ đang được các cơ quan của Chính phủ tiếp tục nghiên cứu và ban hành, sẽ tiếp sức để doanh nghiệp trong nước phục hồi và tăng sức chống chịu trong một năm nhiều khó khăn.
“Đứng ở góc độ nghiên cứu, chúng tôi thấy năm 2023 thách thức nhiều hơn thuận lợi. Thế nhưng những thách thức đó tác động mạnh hay nhẹ lại phụ thuộc vào cách chúng ta xử lý như thế nào. Bởi có nhiều động lực tăng trưởng nằm ở chính thị trường nội địa, chứ không phụ thuộc quá nhiều vào kinh tế thế giới. Nếu quyết tâm cao, nỗ lực lớn, thực hiện tốt, thì mục tiêu tăng trưởng 6,5% đặt ra là rất cao nhưng cũng nằm trong tầm tay”, ông Kiên đánh giá.
Cùng quan điểm, ông Lê Trung Hiếu, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê nhận định, Việt Nam có một số động lực tăng trưởng trong năm 2023. Điều này thể hiện rõ ở góc độ sản xuất và góc độ sử dụng. Cụ thể, ở góc độ sản xuất, ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản trong khó khăn luôn thể hiện vai trò là “bệ đỡ” của nền kinh tế; đồng thời, ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản cũng đang thực hiện quá trình tái cơ cấu chuyển từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp” và cũng đã đạt được những kết quả tích cực nên kết quả tăng trưởng sẽ ổn định khoảng 3% như những năm gần đây.
Tiếp đó là ngành công nghiệp, đối với công nghiệp chế biến chế tạo, đặc biệt là sản xuất hàng tiêu dùng xuất khẩu (may mặc, da giày, điện tử, đồ gỗ) dự báo sẽ có suy giảm do cầu tiêu dùng thế giới giảm đặc biệt trong quý I và có thể sang quý II/2023; nhưng việc chuyển hướng sang khai thác hiệu quả thị trường nội địa 100 triệu dân còn nhiều tiềm năng để bù đắp.
Đối với lĩnh vực xây dựng hạ tầng, các dự án cơ sở hạ tầng sẽ tập trung thực hiện trong năm 2023, như ngày 1/1/2023 đã khởi công đồng loạt 12 dự án thành phần thuộc dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025.
Đối với khu vực dịch vụ, năm 2023, tiếp tục có sự tăng trưởng khá nhất là hoạt động thương mại điện tử có xu hướng phát triển mạnh trong những năm gần đây; khách du lịch trong nước và quốc tế tiếp tục dự báo tăng cao, khi đó những ngành chưa hoàn toàn phục hồi, hoặc phục hồi chậm so với trước đại dịch sẽ tăng trưởng cao như: dịch vụ lưu trú, ăn uống; vận tải; hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ; nghệ thuật vui chơi, giải trí…
Bên cạnh đó, năm 2023, là điểm rơi của đầu tư công trung hạn và giải ngân thực hiện gói đầu tư cơ sở hạ tầng thuộc chương trình phục hồi phát triển kinh tế – xã hội, khi thực hiện đây sẽ là nguồn vốn mồi thúc đẩy đầu tư tư nhân, thúc đẩy sản xuất, kích cầu nền kinh tế.
Cùng với đó, dòng vốn FDI vào Việt Nam dự báo tăng khá khi một số dự án lớn đang hoàn thành thủ tục đầu tư, dự kiến đăng ký và thực hiện trong quý I/2023; các công ty tại Việt Nam tiếp tục đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Đây sẽ là động lực chính trong tăng trưởng kinh tế năm 2023.
Tổng cục Thống kê cũng chỉ ra, cầu tiêu dùng năm 2023 sẽ tiếp tục hồi phục sau đại dịch và được hỗ trợ từ nhu cầu du lịch trong nước. Đối với xuất khẩu, mặc dù, năm 2023 sẽ có khó khăn xuất khẩu đến các đối tác thương mại lớn của Việt Nam như Mỹ, EU.
Nhiều dự án cơ sở hạ tầng sẽ tập trung thực hiện trong năm 2023, như những dự án thành phần thuộc dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025.
Tuy nhiên, Việt Nam có thể bù đắp ở các thị trường FTA thế hệ mới; RCEP khi Trung Quốc mở cửa trở lại khi nới lỏng chính sách Zero COVID, khi đó Việt Nam có thể xuất khẩu những mặt hàng tiêu dùng vào thị trường hơn 1 tỷ dân sau thời gian dài cách ly, dự báo có sự tăng trưởng xuất khẩu từ 6-8%. Bên cạnh đó, khi Trung Quốc mở cửa trở lại vào đầu năm 2023 thì lượng lớn khách du lịch từ Trung Quốc sẽ đến Việt Nam, khi đó xuất khẩu dịch vụ sẽ tăng mạnh.
“Cùng với các chính sách tiếp tục hỗ trợ phát triển kinh tế của Chính phủ trong năm 2023, mặc dù, có nhiều khó khăn nhưng nền kinh tế có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,5% như Quốc hội đã đề ra”, Phó Tổng cục trưởng Lê Trung Hiếu tin tưởng.
Trong khi đó, cụ thể hơn những giải pháp cho doanh nghiệp trong bối cảnh năm 2023, Tổng cục trưởng Tổng Cục Thống kê Nguyễn Thị Hương cho rằng, để đạt được mục tiêu Quốc hội đề ra đối với thương mại quốc tế của Việt Nam trong năm 2023, doanh nghiệp cần đầu tư đổi mới, nâng cao chất lượng máy móc thiết bị, công nghệ sản xuất, quy trình phương thức quản trị doanh nghiệp, áp dụng các tiêu chuẩn phù hợp với thị trường xuất khẩu gồm tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn vệ sinh thực phẩm…
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần chủ động tìm kiếm cơ hội từ tham gia FTA về cắt giảm thuế quan, đáp ứng quy tắc xuất xứ, tuân thủ nghiêm ngặt quy định của các thị trường nhập khẩu. Cơ quan quản lý cần đưa ra các chính sách, giải pháp cho các mặt hàng chiến lược, chú trọng bảo vệ lợi ích, hỗ trợ doanh nghiệp nắm chắc các quy định để tận dụng các cơ hội; khắc phục hạn chế, thách thức, khai thác, phát huy tối đa lợi thế các FTA.
Đồng thời đẩy mạnh các hoạt động đàm phán song phương, đa phương với các thị trường, khu vực thị trường trọng điểm, nhiều tiềm năng. Ngoài ra, tăng cường các hoạt động xúc tiến xuất khẩu theo hướng chú trọng mở rộng thị trường ở các nước đang phát triển, các thị trường tiềm năng và thị trường mới nổi. Đồng thời, phát triển xuất khẩu theo chiều sâu tới những thị trường truyền thống, như Mỹ, EU, Trung Quốc, các nước Đông Á, ASEAN.
Trên thực tế, nhiều tổ chức quốc tế cũng đã đưa ra nhận định lạc quan về mức tăng trưởng của kinh tế Việt Nam 2023, mặc dù một số có hạ mức dự đoán so với trước đó như Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2023 của Việt Nam đạt 6,2%; Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo đạt 6,7%; Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo đạt 6,3%; Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam nhận định, nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng GDP đạt 7,2% trong năm 2023 và 6,7% trong năm 2024.
Thy Hằng