Mới đây, tại Hà Nội, Đại sứ Quán Đan Mạch tại Việt Nam phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (MARD), cùng Trung tâm Phát triển Kinh tế Nông thôn địa phương (CRED) đã phát động chiến dịch “Hành động để Giảm thiểu Thất thoát và Lãng phí Thực phẩm”, với việc khai mạc triển lãm ảnh dành cho công chúng tại phố đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm.
Chiến dịch này, bao gồm một loạt các sự kiện như: triển lãm, hội thảo và gặp gỡ giữa các chuyên gia, doanh nhân Việt Nam và Đan Mạch tại Hà Nội và TP.HCM.
Phát biểu tại sự kiện, ông Kim Højlund Christensen – Đại sứ Đan Mạch tại Việt Nam cho biết: “Thất thoát và lãng phí thực phẩm là một vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu, đặc biệt trong thời điểm hiện tại với đại dịch COVID-19. Kết quả nghiên cứu cho thấy một phần ba lượng thực phẩm được sản xuất phục vụ nhu cầu của con người trên toàn cầu bị thất thoát hoặc lãng phí. Đây là một tổn thất to lớn và khủng khiếp trong bối cảnh số người phải đối mặt với tình trạng đói ăn nghiêm trọng có thể tăng gấp đôi trong năm nay lên 265 triệu do COVID-19 theo Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hợp quốc. Để sản xuất lượng thực phẩm bị thất thoát và lãng phí này, chúng ta phải sử dụng khoảng một phần tư tổng lượng nước dùng cho nông nghiệp toàn cầu, canh tác trên một diện tích đất rộng bằng diện tích Trung Quốc và gây ra 8% lượng khí thải nhà kính toàn cầu. Tất cả các nguồn lực tự nhiên này đã bị lãng phí một cách không thể chấp nhận được, gây các áp lực không cần thiết lên trái đất của chúng ta. Đối với Đan Mạch, ngăn ngừa thất thoát và lãng phí thực phẩm đã trở thành ưu tiên quốc gia kể từ năm 2010. Các chuyên gia Đan Mạch sẵn sàng chia sẻ những ý tưởng sáng tạo và công nghệ tiên tiến đã đạt được trong 10 năm qua để truyền cảm hứng không chỉ cho các nhà sản xuất và chế biến thực phẩm ở Việt Nam mà còn cho người tiêu dùng trong nước. Tôi hy vọng rằng chiến dịch này sẽ giúp nâng cao nhận thức và làm nổi bật tầm quan trọng sống còn của việc sản xuất và tiêu thụ thực phẩm có trách nhiệm trong việc hướng tới xây dựng một thế giới bền vững và thịnh vượng cho tất cả mọi người.”
Triển lãm tại khu vực phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm được mở cửa tự do từ ngày 26 – 27/9/2020 nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về thất thoát, lãng phí thực phẩm và khuyến khích người dân thay đổi hành vi, thói quen theo hướng tiêu dùng thực phẩm có trách nhiệm. Những người tham dự triển lãm có cơ hội tìm hiểu nhiều ý tưởng và sáng kiến sáng tạo khác nhau về giảm thất thoát và lãng phí thực phẩm ở quy mô hộ gia đình cũng như cách tiết kiệm nguyên liệu thực phẩm trong quá trình chế biến thông qua các mô hình trình diễn tại chỗ của các khách sạn, nhà hàng và bếp ăn trường đại học tại triển lãm này.
Đồng hành cùng chiến dịch này, là hai hội thảo sẽ được tổ chức: Tại Hà Nội vào ngày 29/9/2020 và tại TP.HCM vào ngày 2/10/2020. Các hội thảo sẽ tạo ra một diễn đàn để kết nối và tạo điều kiện trao đổi kinh nghiệm, kiến thức và công nghệ giữa các lãnh đạo, cán bộ quản lý ngành cũng như các chuyên gia, doanh nhân Đan Mạch và Việt Nam từ các ngành công nghiệp và chế biến thực phẩm như: Gạo, nuôi trồng thủy sản, thịt, sữa, trái cây,…
Đây cũng là chiến dịch đóng góp cho Ngày Quốc tế Nhận thức về Thất thoát và Lãng phí Thực Phẩm 29/9, và là một phần trong chương trình Đanh Mạch hỗ trợ Việt Nam để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc.
Thất thoát, lãng phí thực phẩm trên thế giới và Việt Nam
Được biết, khoảng một phần ba tổng số thực phẩm được sản xuất phục vụ nhu cầu của con người bị thất thoát hoặc lãng phí trong quá trình từ nông trại đến bàn ăn, trong đó một phần ba bị người tiêu dùng vứt bỏ sau khi mua, và hai phần ba bị thất thoát trong quá trình thu hoạch, chế biến và vận chuyển. Thất thoát và lãng phí thực phẩm gây ra thiệt hại kinh tế khoảng 940 tỷ USD mỗi năm. Điều này, khiến cho tình trạng mất an ninh lương thực và suy dinh dưỡng càng thêm trầm trọng.
Theo khảo sát của CEL Consulting, công ty hàng đầu về cung cấp các giải pháp tư vấn, kỹ thuật, công nghệ và đào tạo trong lĩnh vực chuỗi cung ứng, vận hành thực hiện tại các vùng nông nghiệp lớn của Việt Nam, trung bình trong quý I/2018, một phần tư lượng thực phẩm sản xuất bị thất thoát trước khi thực sự đến được các nhà máy chế biến hoặc trung tâm phân phối. Tổng thiệt hại ước tính khoảng 8,8 triệu tấn, tương đương 3,9 tỷ USD (2% GDP Việt Nam hoặc 12% GDP ngành nông nghiệp Việt Nam).
Ở Việt Nam mỗi năm: Tỷ lệ thất thoát ở nhóm rau quả là cao nhất, khoảng 32% sản lượng, tương đương với khoảng 7,3 triệu tấn; Đối với ngành thịt, tỷ lệ thất thoát lên tới 14%, tương đương khoảng 694.000 tấn; Nhóm cá và thủy sản có tỷ lệ thất thoát khoảng 12% sản lượng, tương đương 804.000 tấn.
Phát triển bền vững số 12 của LHQ và Việt Nam
Năm 2015, Liên hợp quốc và các nước thành viên đã nhất trí về đưa ra 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs). Các mục tiêu này, được thiết kế để trở thành một kế hoạch chi tiết xây dựng và thiết lập một tương lai tốt đẹp và bền vững hơn cho tất cả mọi người, và được cụ thể hóa thành 169 mục tiêu chi tiết và 232 chỉ số để đo lường mức độ tiến bộ của các nước thành viên Liên Hợp Quốc trong việc đạt được các mục tiêu.
Mục tiêu phát triển bên vững số 12 (SDG 12) là “Đảm bảo các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững”. Mục tiêu chi tiết 12.3 cho kế hoạch này là: “Đến năm 2030, giảm một nửa lãng phí thực phẩm bình quân đầu người trên toàn cầu ở cấp độ bán lẻ và người tiêu dùng, đồng thời giảm thất thoát thực phẩm trong quá trình sản xuất, chế biến, bao gồm cả thất thoát sau thu hoạch.”
12.3 Champions là một tổ chức đặc biệt có sự tham gia của các lãnh đạo chính phủ, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, cơ quan nghiên cứu, hội nông dân và xã hội dân sự. 12.3 Champions được thành lập với sứ mệnh truyền cảm hứng, thiết lập các mục tiêu tham vọng, huy động các hành động cụ thể, cũng như thúc đẩy các tiến bộ nhằm đạt được Mục tiêu SDG 12.3 vào năm 2030.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Cường và Bộ trưởng Bộ Lương thực, Thủy sản và Cơ hội Bình đẳng của Đan Mạch, ông Mogens Jensen, là thành viên của Champions 12.3. Điều đó cho thấy cả chính phủ Việt Nam và chính phủ Đan Mạch đều có cam kết mạnh mẽ đối với việc đạt được Mục tiêu SDG 12.
Năm 2018, Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về “Không còn nạn đói ở Việt Nam đến năm 2025”. Một trong những mục tiêu của kế hoạch quốc gia là đến năm 2025 là “lương thực không bị thất thoát, lãng phí”.
T.Lan