Theo Cục Hàng hải Việt Nam, 10 tháng đầu năm 2023, tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển đang có chiều hướng thay đổi tích cực.

Khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển 10 tháng đầu năm 2023 ước đạt 624,559 triệu tấn, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2022.

Cụ thể, khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển 10 tháng đầu năm 2023 ước đạt 624,559 triệu tấn, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2022. Lượng hàng xuất khẩu giảm nhẹ khoảng 1%, nhưng hàng nhập khẩu đã tăng trưởng mạnh hơn, khoảng 5%.

Sau khi giảm tốc kể từ quý II – quý III/2022, khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển có dấu hiệu tạo đáy trong quý I/2023 và bắt đầu quay trở lại đà hồi phục. Trước đó, trong 9 tháng đầu năm 2023, khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển đạt 564,917 triệu tấn (không bao gồm hàng quá cảnh không xếp dỡ tại cảng), tăng 3%.

Đáng chú ý, sau nhiều tháng giảm, một số khu vực đã có sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển tăng trở lại như TP.HCM tăng 2,72%; Quảng Ninh tăng 4,8%; Hải Phòng tăng 0,8% so với cùng kỳ.

Một số khu vực có khối lượng hàng hóa tăng như Nha Trang tăng 16,86%, Nghệ An tăng 17%, Đồng Nai tăng 10%, Cần Thơ tăng 29%, Bình Thuận tăng 21%.

Có những khu vực có hàng thông qua nhỏ như Đồng Tháp, Thừa Thiên – Huế lại tăng mạnh, lần lượt tăng 59% và 44,21% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ có một khu vực cảng biển có khối lượng hàng hóa thông qua cao như Vũng Tàu giảm 2%, nhưng đây cũng là mức giảm thấp hơn so với các tháng trước.

Đối với khối lượng hàng hóa container thông qua cảng biển (tính theo Teus), tuy còn giảm, song mức giảm đã thấp hơn nhiều so với những tháng trước. Cụ thể, khối lượng hàng container thông qua cảng biển trong 9 tháng năm 2023 giảm 3% với cùng kỳ năm 2022, đạt 18,36 triệu Teus. Khối lượng hàng container thông qua cảng biển 10 tháng đầu năm 2023 cũng giảm khoảng 3%, ước đạt 20,29 triệu Teus.

Với hàng container, một số khu vực có khối lượng hàng container thông qua tăng như: Đồng Tháp tăng 68%, Quy Nhơn tăng 21,28%, Đồng Nai tăng 21%; Nghệ An tăng 10% cùng kỳ năm trước.

Dù vậy, các khu vực có khối lượng hàng container thông qua lớn như TP.HCM còn giảm nhẹ 3,7%, Vũng Tàu giảm 11%, Hải Phòng giảm 1,7%.

Theo Cục Hàng hải Việt Nam, thời điểm cuối năm, dù vận tải biển còn gặp nhiều khó khăn. Song, những kết quả cho thấy thị trường vận tải biển đang dần có những khởi sắc, tín hiệu tích cực hơn.

CTCP Chứng khoán Yuanta Việt Nam cũng đưa ra cùng nhận định khi cho biết tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 9 tháng đầu năm 2023 đạt 497,66 tỷ USD. Dù giảm 11% so với cùng kỳ năm trước, song kim ngạch xuất nhập khẩu đã có dấu hiệu tạo đáy từ đầu năm và hồi phục dần những tháng gần đây. Đáng chú ý, dòng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam 9 tháng đầu năm 2023 đạt 20,2 tỷ USD, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2022; vốn FDI thực hiện khoảng 15,9 tỷ USD, tăng 2,2% so với cùng kỳ năm trước. Dòng vốn FDI vào nước ta được dự báo sẽ tiếp tục tăng thêm trong thời gian tới.

Nhiều doanh nghiệp cảng biển báo cáo tài chính quý III/2023 lãi tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước.

Nhìn chung, tất cả những yếu tố trên đã thúc đẩy cho sự phục hồi của các doanh nghiệp cảng biển niêm yết. BCTC quý III/2023 cũng ghi nhận nhiều đơn vị báo lãi tăng trưởng so với quý III/2022. Nổi bật nhất là CTCP Cảng Sài Gòn (UPCOM: SGP) với kết quả lãi sau thuế quý III/2023 đạt hơn 94,1 tỷ đồng, tăng gấp gần 3,1 lần so với cùng kỳ năm ngoái, dù doanh thu trong kỳ giảm hơn 10,7%. Nguyên nhân chủ yếu là do SGP đã hoàn nhập chi phí dự phòng gần 55 tỷ đồng.

Cái tên tiếp theo là CTCP Cảng Đồng Nai (HoSE: PDN) với doanh thu thuần quý III/2023 là hơn 300 tỷ đồng và lãi gộp 119 tỷ đồng, tăng tương ứng 9% và 22% so với cùng kỳ. Biên lợi nhuận gộp cải thiện lên 39%, từ mức 35% cùng kỳ. Trừ đi các chi phí và thuế, PDN lãi ròng 80,5 tỷ đồng, tăng 19% so với cùng kỳ. So với quý II/2023, con số này gần như đi ngang, qua đó PDN vẫn giữ được mốc lợi nhuận hàng quý cao nhất trong lịch sử hoạt động.

Một doanh nghiệp khác là CTCP Cảng Đà Nẵng (HNX: CDN) công bố BCTC quý III/2023 với doanh thu 319 tỷ đồng, tăng 12 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022. Lợi nhuận gộp về bán hàng ghi nhận ở mức 111 tỷ đồng, giảm nhẹ 2 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022. Dù lợi nhuận gộp có phần giảm, song lợi nhuận sau thuế CDN vẫn tăng 3% so với cùng kỳ năm 2022 đạt 67 tỷ đồng.

Ngoài ra, đó còn là CTCP Cảng Xanh VIP (UPCOM: VGR) ghi nhận lãi sau thuế quý III/2023 ở mức 74,8 tỷ đồng, tăng gần 19,3%; CTCP Cảng Cần Thơ (UPCOM: CCT) báo lãi sau thuế đạt 3,3 tỷ đồng, gấp gần 2,5 lần cùng kỳ.

Ở chiều ngược lại, CTCP Cảng Hải Phòng (UPCOM: PHP) công bố kết lãi ròng quý III/2023 đạt 163 tỷ đồng, giảm 10,1%. Tương tự, CTCP Đầu tư và Phát triển Cảng Đình Vũ (HoSE: DVP) báo lãi sau thuế quý III/2023 giảm hơn 45,2% còn 51,2 tỷ đồng.

Không chỉ vậy, “cửa sáng” của doanh nghiệp cảng biển còn được CTCP Chứng khoán Yuanta Việt Nam kỳ vọng từ việc hưởng lợi theo dự thảo đề xuất tăng giá dịch vụ xếp dỡ container từ ngày 1/1/2024, thay thế Thông tư 54/2018/TT-BGTVT về biểu khung giá dịch vụ hoa tiêu, sử dụng cầu bến phao neo, dịch vụ bốc dỡ container và dịch vụ lai dắt. Trong đó, với giá dịch vụ xếp dỡ sẽ tăng 10% giá sàn xếp dỡ container đối với hầu hết các cảng.

Ngoài ra, Yuanta Việt Nam nhìn nhận việc tăng giá giúp tăng doanh thu cho các cảng được áp dụng, nhất là sẽ tác động tích cực đến những cảng nước sâu, đón được tàu trên 160.000 DWT, khuyến khích doanh nghiệp cảng sử dụng nhiên liệu sạch theo chủ trương của Chính phủ.

Dự thảo cũng dự kiến tăng mức giá tối đa 19 đồng/GT/giờ (tăng 4 đồng so với hiện tại) đối với tàu thuyền neo buộc tại cầu, bến và tàu nhận được lệnh rời cảng mà vẫn chiếm cầu. Yuanta Việt Nam nhìn nhận, điều này có thể giúp các doanh nghiệp cảng có thể linh hoạt trong việc đàm phán giá với khách hàng. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tại thì mức độ tác động tích cực có thể không nhiều.

Bên cạnh đó, giá cước vận tải hồi phục cũng là yếu tố được kỳ vọng sẽ hỗ trợ cho ngành cảng biển. Số liệu từ Yuanta Việt Nam chỉ ra chỉ số vận tải đường biển Baltic Dry, đo lường chi phí vận chuyển hàng khô trên toàn thế giới có xu hướng hồi phục trở lại kể từ đầu tháng 9/2023 và đang ở mức cao nhất từ đầu năm đến nay, mặc dù vẫn thấp hơn 3 lần so với mức đỉnh điểm hồi đầu tháng 10/2021.

Giá cước vận tải container đường biển cũng đã giảm về mức trước dịch. Chỉ số container toàn cầu – đại diện cho giá cước vận tải container đã lao dốc hơn 80% so với mức đỉnh hồi tháng 9/2021, quay lại mức giá gần với trước đại dịch.

Yuanta dự báo giá cước vận tải, giá cước thuê tàu sẽ phục hồi từ cuối 2023 và 2024 nhờ vào giá cước đã về mức nền thấp so với giai đoạn trước đó và về ngang bằng với giai đoạn trước dịch COVID-19 nên sẽ khó giảm thêm; nhu cầu vận chuyển hàng hóa bắt đầu sôi động trở lại khi kinh tế toàn cầu phục hồi và lạm phát hạ nhiệt; nguồn cung tàu không tăng thêm.

Thy Hằng