Những kết quả tích cực trên chiến trường thắp lên hy vọng vào NATO của Ukraine

Phần Lan trở thành thành viên NATO sau 3 tháng đàm phán là thông điệp tốt cho Ukraine. Điều này phản ánh nhu cầu không ngừng mở rộng của liên minh quân sự này. Tuy nhiên, vấn đề với Kiev không phải là thủ tục mà điều kiện “cứng” đảm bảo chấm dứt xung đột vũ trang với một quốc gia khác, ở đây là Nga.

Từ những thành quả trên chiến trường miền Đông, thắp lên khả năng Ukraine đánh bại quân Nga để đi đến bàn đàm phán buộc Tổng thống Putin chấm dứt xung đột, khôi phục hiện trạng biên giới, mở ra cơ hội cho Ukraine gia nhập NATO.

Mới đây, Tổng thống Ukraine Volodomyr Zelensky đã gặp ông Andrej Duda, người đồng cấp Ba Lan của ông, tại Warsaw. Sau cuộc trao đổi, ông Duda nói sẽ tìm kiếm “những đảm bảo bổ sung” cho Ukraine tại hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới.

NATO hiểu rõ vấn đề của Ukraine hiện nay – họ đang tranh chấp lãnh thổ kịch liệt với láng giềng, đã và sẽ là cuộc chiến tranh quy mô lớn nhất ở châu Âu kể từ sau thế chiến II. Rõ ràng, Kiev không hội đủ điều kiện lý tưởng như Helsinki hay Stockhom.

Nhưng, chiến sự Nga- Ukraine bây giờ không còn là việc riêng của người Ukraine. Sự sốt sắng của các nước láng giềng cũng như toàn bộ châu Âu và Mỹ cho thấy rằng, Ukraine đang tiên phong trên mặt trận ngăn chặn “chủ nghĩa Putin”.

Vì vậy, dưới góc nhìn của chính quyền Ukraine, phương Tây có trách nghiệm, nghĩa vụ về chính trị, kinh tế, ngoại giao cũng như đạo đức trong việc duy trì và gia tăng sự ủng hộ đối với Ukraine.

Quan điểm này đã được Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky nhiều lần phát biểu công khai trước các lãnh đạo phương Tây, rằng Ukraine đang chiến đấu không chỉ để bảo vệ lãnh thổ của mình mà còn là bảo vệ biên giới cho phương Tây và như thế, Ukraine có quyền đòi hỏi.

Hiện nay, NATO không thể vượt qua điều 5 của Hiệp ước – coi việc tấn công vào bất kỳ thành viên nào của khối cũng là tấn công vào tất cả NATO và NATO sẽ đáp trả một cách tập thể. Hơn nữa, xung đột hiện tại là đủ để làm khó Nga và lay động một số nước trung lập thân phương Tây hơn.

Tổng thống Zelensky và hai phụ tá với lá đơn xin gia nhập NATO

Chẳng có khung khổ ràng buộc nào giữa Ukraine với đồng minh trong nhiệm vụ viện trợ, ủng hộ chiến sự Nga- Ukraine. Tuy nhiên, Ukraine đang chiến đấu bằng cỗ xe NATO bọc lớp áo giáp độc lập, tự chủ của 44 triệu người dân.

Các nhà lãnh đạo Phương Tây cũng như NATO ưa thích kịch bản “chiến tranh ủy nhiệm” hơn là mang thêm gánh nặng trách nhiệm buộc phải bảo vệ đồng minh bằng mọi giá.

Khả năng Ukraine gia nhập NATO chỉ có thể là câu chuyện tương lai xa vời. Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng từng tiết lộ hồi đầu năm 2022: ông đã nói với Tổng thống Putin rằng Ukraine chắc chắn không thể gia nhập NATO trong ít nhất là 30 năm nữa!

Song, như đã chứng kiến, các lãnh đạo hàng đầu phương Tây cũng như giới học giả đã bắt đầu mạnh dạn hơn trong việc hoạch định con đường chiến tranh ở Ukraine – không còn thận trọng như trước.

Trương Khắc Trà