Một ngày nọ, Adam chán cảnh sống cô đơn, chàng đến gặp Chúa xin ngài ban cho một người bạn. Chúa động lòng bèn lấy chiếc xương sườn thứ bảy của Adam tạo ra người phụ nữ – Eva.
Chuyện sáng thế kể rằng, Chúa lấy một chút thông minh, một chút hòa ái tạo ra phẩm cách người phụ nữ; một chút kiêu sa của hoa hồng, dịu dàng của nhành lan, tinh khiết của huệ trắng hòa trộn với chút tinh ranh của con khỉ già, độc địa của con rắn, hung dữ của sư tử tổng hòa thành cốt cách phái nữ.
Với triết gia Engels trong “Biện chứng của tự nhiên” và Darwin “Thuyết tiến hóa” loài người có nguồn gốc vật chất, tiến hóa tư sinh vật đơn bào đến đa bào, từ bậc thấp đến bậc cao.
Và sự tài tình của tạo hóa ở chỗ đã cùng tạo ra song song giống “đực” và giống “cái”, biểu trưng cho tính “âm” và “dương” như mỏ neo làm cân bằng, hài hòa trên hành tinh.
Triết học đôi khi thật ngốc ngếch nếu đặt câu hỏi “Thế giới ra sao nếu không có phụ nữ?”. Ô hay, mọi thứ sẽ không bao giờ tồn tại! Nhưng câu hỏi triết học ấy, nếu mổ xẻ bằng thế giới quan…thật triết học thì sẽ thấy được tầm quan trọng đặc biệt của “một nửa thế giới”.
Xuyên suốt dòng chảy lịch sử nhân loại có một chi lưu về phụ nữ, nổi bật lên là công cuộc đấu tranh cho công bằng, bình đẳng giới. Lằn ranh giới tính đẩy phụ nữ xuống hàng thứ yếu, nô lệ của đàn ông. Những nhà khai sáng như Denis Dideros, Jean-Jacques Rousseau từng phê phán dữ dội.
Ý niệm giải phóng phụ nữ xuất hiện rất nhiều trong tư trưởng triết học. Charles Fourier – triết gia xã hội Pháp nửa đầu thế kỷ XIX nói rằng “giải phóng phụ nữ là thước đo trình độ giải phóng xã hội”.
Nhưng mãi cho đến khi triết học Marx ra đời, người ta mới tìm thấy nguyên nhân gây bất bình đẳng giới và đề xuất phương pháp giải phóng theo quan điểm “duy vật biện chứng”.
Bước chuyển từ chế độ mẫu hệ sang phụ hệ đã tước đoạt hết nữ quyền. Là khi đàn ông trở thành lực lượng lao động chính, sở hữu tài sản “bất thành văn” trong gia đình, đẩy phụ nữ vào thế “tề gia nội trợ”, phụ thuộc vào người chồng.
Để giải phóng phụ nữ cần mở cho họ cánh cửa gia nhập “lực lượng sản xuất”, được sở hữu “tư liệu sản xuất” tạo ra của cải vật chất, từ nền tảng kinh tế vững chắc là cơ sở để phụ nữ thể hiện vai trò của mình.
Ngày nay, biểu hiện đặc trưng nhất về giải phóng phụ nữ là tầng lớp nữ nổi trội trong xã hội ngày càng đông đảo; họ là doanh nhân, nhà quản lý, chính trị gia,…xuất sắc không kém nam giới.
Chính sách, thể chế nâng đỡ phụ nữ là biểu hiện của một nhà nước văn minh, hiện đại. Như các nhà triết học chỉ ra, khi và chỉ khi phụ nữ tham gia vào chuỗi giá trị kinh tế mới là cơ sở thực tiễn chắc chắn nhất để thoát khỏi định kiến cổ hũ.
Cố nhiên, như “biện chứng của tạo hóa” mặc định – phụ nữ với tất cả phẩm tính của mình đã là mảnh ghép không thể thiếu trong thể thống nhất, giúp thế giới vận hành bất kể chúng ta có nhận thức được hay không.
Trương Khắc Trà